विनोद सापकोटा
शिवगञ्ज । शिवसताक्षीका हरिया र मलिला फाँटहरू आज मौन छन् । कन्काई नदीको तटीय क्षेत्रमा आज करिव ५० वर्षे नेपाली कांग्रेसको इतिहास बोकेका व्यक्तिको अन्त्येष्टि हुँदैछ ।
सायद त्यसैले पनि ती हरिया र मलिला फाँट मौन भएका हुन् । नेपाली कांग्रेसले एउटा जुझारु योद्धालाई सधैंका लागि विदा गर्दैछ । २०३६ सालको जनमतसंग्रहदेखि नेपाली राजनीतिमा आफ्नो अस्तित्व बलियोसँग उभ्याएका केदार काफ्ले अब इतिहासका पानाहरूमा मात्र बाँकी रहने छन् । दशगात्र कर्मका बेला आउने समवेदना पत्रले घरका भित्ता रंगिछन् । तर उनको भौतिक उपस्थिति विलय भइसेकेको हुन्छ ।
जीवनभर कांग्रेसका नारा घन्काउँदै र अन्यायको विरुद्ध आवाज उठाउँदै हिँड्ने यी सिपाही अन्ततः आफ्नै निवासमा मंगलबार राति १० बजे अस्ताए । क्यान्सरले उनलाई कमजोर बनायो । तर उनको आत्मा कहिल्यै थाकेन ।
फागुन १८ गते आफ्नै निवासमा पार्टीका महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्मा पुग्दा उनका आँखा रसाएका थिए । उनले आफ्नो मनको पीडा पोख्दा नजिकै रहेका आफन्त र पार्टीका अन्य कार्यकर्ताको आँखामा आँशु डम्म भरिएको थियो । ‘म अझै बाँच्न चाहन्छु । मलाई आर्थिक सहयोग होइन । म पार्टीसँग आत्मीयता खोज्दैछु । महामन्त्री ज्यू के यो सम्भव छ ?’ उनले भनेका थिए । तर समय निष्ठुरी साबित भयो । अन्ततः उनको जीवन र राजनीतिको इहलिला समाप्त भयो ।
काफ्लेले दुईपटक प्रतिबन्धित कांग्रेसको गाउँ सभापति भएर काम गरे । प्रतिरोधका स्वरहरू उचाले । अनि स्थानीय चुनावमा कांग्रेसको झण्डा बोकेर अगाडि बढे । तर सधैं विजय मात्र त कहाँ हुन्छ र ? एमालेका हरि भेटवालसँग चुनाव हारेपछि पनि उनले राजनीतिलाई कहिल्यै छाडेनन् । उनी राजनीतिलाई सेवा ठान्थे । संकुचित स्वार्थहरूभन्दा माथि उठेर पार्टीलाई जोगाउन निरन्तर लागिपर्थे ।
तर, अहिलेका कार्यकर्तामा काफ्लेको जस्तो निस्वार्थ भाव भेटिदैन । पद नपाएकै कारण कतिपयले पार्टी छोडे । कतिले विद्रोह गरिरहेका छन् । कतिको पानी बाराबार छ । यो सबै पद र शक्तिले गर्दा हो । कांग्रेसका पुराना नेता नारायण बजगाईँ भन्छन्, ‘काफ्लेको जस्तो लगाव पार्टीमा कार्यकर्ताले दिने हो भने शिवसताक्षीमा नेपाली काग्रेस जहिले पनि केन्द्रमा हुन्छ ।’
स्वर्गीय चक्रप्रसाद बास्तोला कृषिमन्त्री हुँदा उनलाई चन्द्रडाँगी बीउ विजन प्रशोधन तथा दुग्ध विकास समितिको अध्यक्ष बनाइयो । त्यो एउटा पद मात्र थिएन । काफ्लेको संघर्षलाई पार्टीले दिएको एउटा सम्मान थियो । तर, आज कांग्रेसकै त्यो सिपाही पार्टीको तर्फबाट सम्मानको अपेक्षा गर्दै संसारबाट बिदा भए ।
कन्काई नदीमा उनको पार्थिव शरीरलाई जलाइँदै गर्दा सायद उनका समकालीन, आफन्त, नाता गोता, पार्टीका नेता कार्यकर्ता मात्र होइन, अरु पनि रुन्छन् होला । राजनीतिमा संघर्ष गर्ने तर कहिल्यै ठूल्ठूला पदको लोभ नगर्ने एउटा युगको अन्त्य हुँदा नरोउन् पनि कसरी ? उनका छोरा सुमन काफ्ले पार्टीका क्षेत्रीय सचिव छन् । तर बुबाको त्यो अथक यात्रा दोहोर्याउन सक्छन् या सक्दैनन् त्यो भविष्यले बताउनेछ ।
तर, एउटा सत्य भने स्पष्ट छ कि केदार काफ्लेको निधनले कांग्रेसले एउटा नेता मात्र होइन , पार्टीका लागि समर्पित एउटा जिन्दगी गुमाएको छ । आज उनी छैनन् । तर उनको सम्झना, उनको सपना र उनको संघर्षको कथा सधैं जीवित रहने उनीसंगै काम गरेका अर्का नेता बजगाई बताउँछन् । उनी भन्छन्,‘ काफ्लेको निधनले सिङ्गो नगर शोकमा डुवेको छ ।’ सिङ्गो नगर नै शोकमा डुव्नु काफ्लेको राजनीति लगानी र इमान्दार जीवनशैली नै प्रमुख उपलब्धी नगरबासीले ठानेको उनले बताए ।
उनै बजगाईले फागुन १५ गते झापाको दुधेमा आयोजित पार्टीका पूर्व महामन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौला प्रमुख अतिथि भएर आएको कार्यक्रममा जीवन वार कि पारको अवस्थामा रहेका काफ्लेको पार्टीले खोजी नगरेको तितो सत्यको गुनासो गरेका थिए । उनले गुनासो गरेको ३ दिनमै महामन्त्री शर्मा काफ्ले निवासमा टुप्लुक्कै पुगे । काफ्लेका श्रीमती, २ छोरा र ३ छोरी छन् ।
