झापा,जेठ २० । तेल र बोसोजस्ता वस्तुहरूको मुद्रास्फीति नियन्त्रण गर्न भारतले कच्चा तथा प्रशोधित खाने तेलको आयात शुल्क घटाएको छ ।
२०२५ अप्रिलमा उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्कअनुसार खाद्यान्न मुद्रास्फीति घटेर १.७८ प्रतिशतमा पुगेकोमा मार्चमा २.६९ प्रतिशत पुग्यो । तर अप्रिल २०२५ मा ‘तेल तथा बोसो’ मा दोहोरो अंकको मुद्रास्फीति देखिएको थियो ।
उक्त मुद्रास्फीति कम गर्न भारतले खाने तेलमा लाग्ने आधारभूत आयात शुल्क १० प्रतिशत घटाएको छ । जसले त्यहाँका स्थानीय प्रशोधन उद्योगलाई पनि फाइदा पुग्नेछ । यस कदमले खाने तेलको मूल्य घटाउने, माग बढाउने र त्यसपछि पाम तेल, भटमास (सोयाबिन) तेल र सूर्यमुखी (सनफ्लावर) तेलको आयात बढ्ने भारतीय सरकारको अपेक्षा छ ।
भारतले कच्चा पाम तेल, कच्चा सोयाबिन तेल र कच्चा सनफ्लावर तेलमा लाग्ने आधारभूत भन्सार शुल्क २० प्रतिशतबाट घटाएर १० प्रतिशतमा झारेको भारत सरकारले सूचनामार्फत जनाएको छ ।
यो निर्णयले तीन किसिमकै तेलहरूमा लाग्ने कुल आयात शुल्कलाई २७.५ प्रतिशतबाट घटाएर १६.५ प्रतिशतमा ल्याउने भएको छ । यो निर्णयले भने नेपाललाई ठुलो प्रभाव पर्ने तेल निर्यातकर्ता तथा उद्योगीहरूले बताएका छन् ।
उद्योगी सुबोधकुमार गुप्ताले अहिले भारतले कोटामार्फत आयात गरिरहेकाले समस्या नपर्ने र कोटा सकिएपछि निर्यातमा समस्या हुने बताए । ‘नेपालबाट निर्यात हुँदाभन्दा अन्य देशबाट आयात गर्दा सस्तो पर्ने देखियो भने अरू देशबाट भारतले आयात गर्छ । किनभने नेपालमा तेस्रो मुलुकबाट कच्चा पदार्थ आयात गरेर निर्यात हुँदै आएको छ ।’
नेपालले बाहिरी मुलुकबाट कच्चा तेल आयात गरी प्रशोधन गरेर भारतमा निर्यात गर्दै आएको छ । निर्यातको पछिल्लो तथ्यांकअनुसार नेपालबाट ठुलो परिमाणमा खाने तेल सोयाबिन, सनफ्लावर र पाम तेल भारततर्फ निर्यात हुने गरेको छ ।
साथै भारतले जुनसुकै वेला कोटा बन्द गरिदिन सक्ने सम्भावना रहेको र अब नेपालबाट हुने तेल निर्यात प्रभावित हुने उनले बताए ।
