लेखक राधिका शाक्य बालकोटस्थित आगो लगाएर खरानी पारिएको आफ्नो घर हेर्न जानु भएछ । आफ्नो जागिरे जीवनबाट पाइपाइ जोगाएर आफैँले बनाएको घरको हालत देखेर उहाँ धुरुधुरु रुनु भयो । यो उहाँको रुवाइ मुटु नै चुड्ने खालको थियो । पुस्तकालय र विभिन्न देशबाट प्राप्त उपहारहरु रहेछन् तर ती सब डढेर खरानी भएका रहेछन् । राधिकाले त्यही खरानी निधार र सिउँदोमा लगाउनु भयो । त्यसपछि भक्कानिने गरी रुँदै भावी पुस्ताका लागि समर्पण गर्न जतन गरेर राखिएका अमूल्य सामानमा आगो लगाए भन्नु भयो । र उहाँ धुरुधुरु रुनु भयो । यो उहाँ रुवाइ चानचुने खालको थिएन । देख्ने र सुन्ने मान्छेलाई समेत धर्धरी रुवाउने खालको थियो ।
एकातिर यस्तो दर्दनाक दृश्य थियो भने अर्कातिर प्रथम महिला राष्ट्रपति तथा एमाले पूर्व उपाध्यक्ष विद्या भण्डारीप्रति पार्टी अध्यक्ष ओलीले बारबार विद्याको मुटु छेड्ने बोली वचन सुनिएको र देखिएकै थियो । विद्याप्रति ओलीले व्यक्त गरेको सहनै नसक्ने मनगढन्ते वचनबाट महिला पीडित भएको अवस्था थियो । तर विद्या भण्डारी राजनैतिक र राजकीय औकात र हैसियत अनुसार खुल्ला रुपमा क्वाँ क्वाँ गरेर रुनु भएन । उहाँ भित्रभित्रै कति रुनु भयो होला,के कति दुखित हुनु भयो होला, रात विरात र एकान्तमा रुँदा सिरानी पनि भिजे होलान् ? यो कुरा महिला भएर र अझ एकल महिला भएर सोच्दा थाहा हुन्छ ।
एकल महिलाको सन्दर्भ किन उठाइएको हो भने राधिका शाक्यले त सारा दुख्ख पोख्ने पात्र ओली हु्नुहुन्छ । जो पायो त्यही सित क्वाँ क्वाँ रुनु भएन । यसरी आफ्ना पसिना र पौरखले बनेको घर जल्नुमा प्रधानमन्त्री ओली नै एक मुख्य कारण हो भन्ने शाक्यले बुझेकै हो । ओलीले सामाजिक सन्जाललाई जवर्जस्ती प्रतिवन्धित गर्दाको परिणाम नै यो विध्वंश हो भन्ने शाक्यले राम्ररी बुझ्नु भएकै हो तर पनि यस्ता कुरा शाक्यले ओलीसमक्ष भन्न सक्नु हुन्न किनकि राधिका शाक्यले अलि पहिले पनि ओलीको जिद्दीपनाबाट आफैँ वाक्क र दिक्क भएको कुरा गर्नु भएको थियो । यस्ता असह्य पीडा राधिकाले व्यहोर्नु भएको थियो । ओली स्वयंले पनि म अलिअलि जिद्दी स्वभावको छु भनेर केही दिनअघि भन्नु भएको थियो । तर मलाई लाग्छ ओलीमा असाध्य धेरै जिद्दीपना घमण्डीपना र अहं रहेछ । अर्थात् राधिका शाक्यलाई घर जल्नुमा ओली नै कारक हुन् भन्ने राम्ररी बुझेको लागेको छ ।
कुरै कुरामा डा. पोखरेलले ओली सरकार सरकारविहीन जस्तो रहेछ भन्नु भयो । उहाँले सरकार भनेको राज्य सञ्चालन गर्ने संगठन,संयन्त्र र यसको सन्जाल हो तर ओलीले राज्य सञ्चालनका सम्पूर्ण अवयव ध्वस्त र निकम्मा पारेको पोखरेलले बताउनु भयो । न सूचना न संयन्त्र छ, न गुप्तचर विभाग छ न त कुनै पूर्वतयारी छ । निरा नामका राजाले झैँ बाँसुुरी बजाएर भजन र नृत्य मण्डलीले घेरिएर बस्दाको दुष्परिणाम पार्टी र देशले भोग्नु पर्यो । एउटा शासक घरका वा देशका भएभरका झ्याल ढोका खुल्ला राखेर कसरी सुत्न सक्छ ? त्यसमा पनि बाह्य हस्तक्षेपको खतरा छ भन्ने जानेर पनि सत्ता र शक्तिको नसामा मस्त भएर कसरी घुरेर सुत्न सक्छ ? चोर र डाका घरभित्र सजिलै पस्न दिने शासक वा प्रधानमन्त्री के प्रधानमन्त्री ?
आफ्ना हातका हात हतियार र सारा संयन्त्र उचित रुपमा परिचालन गर्न नसक्ने शासक, शासक होइन, देश नाशक हो । यति कुरा अति सामान्य मान्छेले पनि बुझ्ने कुरा हो । देशैभरि लामै समयदेखि हत्या हिंसा र आगजनीको तयारी गरेको थाहा नपाउने र नलिने नहुने शासक नै लम्पट हो । पोखरेलको आक्रोश अझ बढ्दै गयो र उहाँले फेरि भन्नु भयो– देश र जनताका हितमा समर्पित भएर चलाखीपूर्वक लाग्न निर्देश नगरी आफ्नै वरिपरि फनफनी घुम्न र चाकरी बजाउन मात्र मन पराउँदा सबै राज्य यन्त्र ओलीले निकम्मा पारेको पोखरेलले बताउनु् भयो । डा. पोखरेलले गुरु बराल,प्रदीप ज्ञवाली, रिमाल,गौतम,भट्टराई ढकाल र थापा थरि नेतालाई अलि पहिलेदेखि नै फोन र एसएमएस मार्फत् ओलीलाई चपरी मुनि पार्न लागिपर्नु भएमा अग्रिम बधाइ दिनु भएको थियो । एकाघरको भएकाले यति कुरा मैले थाहा पाएकी थिएँ ।
नपत्याउने खोलाले बगाउँछ भन्ने राम्रै जाने बुझे पनि भाटहरुबाट घेरिएर बस्दा यस्तै हुन्छ । भाटले देशमा सब ठिकठाक छ अमन चैन छ नभने खैरियत छैन । त्यसैले भाटहरुले भात खाए, पचाए तर अहिले सबै दोष ओलीका थाप्लामा थुपार्ने स्थिति देखिदैछ । आखिर हुने कुरा नै यही हो । माओका पालामा माओलाई उचाल्दै पछार्न खोज्ने ग्याङ अफ फोर थिए रे । आखिरमा तिनले माओलाई परित्याग गरे । डा. पोखरेलले ओलीका पनि ग्याङ अफ फोर्टिन छन् रे थिए रे तर ती अब जुम्राले छाडेझैँ ओलीलाई छाड्दैछन् ।
कुरो चाहिँ के भने राधिका शाक्यले त ओलीलाई आफ्ना मनका पीडा भन्नसक्नु हुन्छ । स्पष्ट रुपमा नभने पनि हाउभाउ अनुहार र आँसुबाट तपाईँकै जिद्दीपनाले यो हालत भयो भन्नु हुन्छ शाक्यले । यति कुरा ओलीले नबुझ्ने कुरा छैन तर अब बुझेर के गर्नु र तर पनि ओली स्वयं एक पत्रकारसित आँखाभरि आँसु पारेर अनुहारमा पश्चाताप भाव देखियो ।
ओलीले धेरै खिन्न पनि किन हुनु पर्यो. र आखिर प्रधानमन्त्री हुँदा उहाँले देश र जनताका हितमा अनेकौँ उल्लेखनीय कामहरु गरेकै हो । यत्ति हो कुरा के हो भने जीवनको अन्तिममा पहिलेका सरकार जति सबै बिर्साउने खालका काम गर्नु भयो । राधिका शाक्यसित ओली दुख्ख बिसाउने पात्र हुनुहुन्छ तर विद्या भण्डारीले आफूलाई भतभती छाती पोल्ने गरी प्रहार गरिएका दुर्वाच्य दुख्ख कहाँ बिसाउनु र ? छोरी ज्वाइँ र देवरका अगाडि धरधरी रुन पनि मिलेन । विद्याको मन मुटु र ह्रदय कति भाँच्चियो होला राधिका शाक्यका पीडामा गहभरि आँसु पार्ने ओलीले विद्याको पीडा मनन गर्लान् र ? विद्या भण्डारीका अगाडि वा सामु आफ्ना प्रिय प्राण सखा मदन भण्डारीलाई चारचारवटी जोइको पोइ, साझाको डाका आदि आदि तथानाम बोल्दा एउटी गृहिणीको मन कति रोयो होला ? मान्छे हो भने अरुका पीडा पनि देख्न बुझ्न र मनन गर्न सक्नुपर्छ ।
अझ त्यसमाथि तमाम सुख सुविधा र शान सौकात त्यागेर सक्रिय राजनीतिमा आउन पहिले सहमति दिने ओलीले नै विद्याप्रति तथानाम बोल्दा विद्याको मन कति रोयो होला तर भित्रभित्रै र एकान्तमा रोए पनि बाहिर क्वाँ क्वाँ गरेर रुन मिलेन नि । त्यसमा पनि आफ्नो वासस्थानमा बिनबित्थामा आगो लगाएर खरानी पार्दा विद्या भण्डारीलाई वज्रपात परेको हो नि । तै पनि विद्या धीर गम्भीर भएर भविष्यप्रति आशा आस्था र विश्वास राखेर धैर्य गरिरहनु भएको छ ।
अझ उहाँले देशको यो गम्भीर अवस्थाको निकासका लागि २०० वरिष्ठ बुद्धिजीवीका बीच राष्ट्रिय संवाद कार्यक्रम यही असोज ९ गते राखेर अभिभावकीय भूमिका निर्वाह गर्नु भयो । उहाँले आफ्ना निवासमा २०८२ को तीजका अवसरमा दर खान बोलाउनु भएको थियो । संयोगले काठमाडौँमा रहेकी हुँदा म समेत सहभागी भएकी थिएँ । वरिष्ठ महिला नेता सीता शर्मा विश्वेश्वरा दाहाल,शर्मिला कार्की आदि दिदीबहिनीहरु भेला भएका थियौँ । त्यहाँ अनेम संघका अध्यक्ष टुका हमाल, महासचिव पेमा लामा, इन्दु गौतम रुक्मणी कोइराला लगायत महिला उक्त कार्यक्रममा आएनन् । ओली र उहाँका गुटकाले थाहा पाउलान् भन्ने भयले तिनीहरु नआएको थाहा भयो । अनेम संघ केन्द्रमा नै ओलीले आफ्नो निकृष्ट स्वार्थ केन्द्रित गुट बनाएको त्यहीँ थाहा भयो । आफ्नो एकाघरको अभिभावकत्व लिन नसक्ने नेता कसरी देशको नेता हुन्छ होला अचम्म लागेको छ ।
आफूलाई पीर पर्दा रुने मान्छेले उषाकिरण र निशाकुसुमको पीडालाई कसरी चरम बेवास्ता गर्न सक्छ ? तर गर्दो रहेछ । एकल महिला भनेर गरिने चरम हेला होचो पनि बिझाउने खालको पाइयो । यो त गणतन्त्र काल हो नि तर पनि महिला वर्ग नै महिलाको पीडालाई किन बुझ्दैनन् किन मनन गर्दैनन् ? महिलाको आँसु र रोदनले तिनलाई अलिकति पनि पोल्दैन ? जननेता मदन भण्डारीले सिद्धान्त र नेताको कहिल्यै पनि भजन कीर्तन नगर्नु भन्नु भएको छ । तर ओली कालमा त्यही भजन र कीर्तनले पार्टी खत्तम स्थितिमा पुगेको हो । यसैले गर्दा देशको यो हालत भएको हो ।
अझै ओलीमा चेत आएजस्तो लागेको छैन । ससाना विषयमा पार्टीको धारणा प्रकाशित गर्ने पार्टी एमाले अहिलेको संकटपूर्ण अवस्थामा चुपचाप देखिन्छ । ओली पार्टीको बैठक नै बोलाउन चाहिरहेका छैनन् । तर एमाले नेता र कार्यकर्ता समर्थक शुभचिन्तक जनहरु ओलीकै अहं र चरम घमण्डका कारण देश र पार्टीको यो अवस्था आएको हो भन्दैछन् । एमाले मोरङ जिल्ला समितिद्वारा आयोजित जिल्ला स्तरीय बौद्धिक भेलामा अधिकांश बुद्धिजीवीले खुल्ला रुपमा पार्टी अध्यक्षकै कारण देशको यो अवस्था आएको हो भने । तित्राको मुखै बैरी जस्ता कुरा उठाएर बुद्धिजीवीले पार्टी पुनर्गठन गरिहाल्नु पर्ने बताए ।
अहिले पनि एमालेमा जबज र मदन भण्डारीको प्रभाव कायम छ । पातलै भए पनि अरु पार्टी भन्दा जनाधार एमालेमै छ । त्यसैले धेरै निराश हुनुपर्ने अवस्था पनि छैन । यसैले एमाले इटहरीले सबैभन्दा पहिले नगर समितिको बैठक जुममार्फत् गरेर संगठनलाई सक्रिय हुने सन्देश दिएको छ र नगर अध्यक्ष रुपेश बस्नेतले पार्टीमा उहिलेदेखि आइरहेका र र भागिरहेका समस्याहरु उजागर गर्दै निराश नहुन नेता र कार्यकर्तालाई आग्रह गरेका थिए । तर पार्टीको माथिल्लो तहका अधिकांश एमाले नेताहरुका पार्टीमा बेलाबेला गम्भीर समस्या देखापरेका हुन् । कार्यकर्ता, जनता र महिलाका आँसु र पीडा देखेर पनि नेदेखेझैँ गर्ने महिला संगठनको औचित्यमाथि नै प्रश्न उठाउनु पर्ने देखियो ।
आफ्ना अग्रज तथा सम्मानित महिलाको चिरहरण गरेको पनि ट्वाल्ल परेर हेर्ने महिला के महिला अनि यस्ता संगठन के संगठन ? दासझैँ जिउने हो भने कम्युनिस्ट नै किन हुनु पर्यो ? पूर्व राजा ज्ञानेन्द्रकै पाउ पखालेर आचमनी गरे भैहाल्थ्यो । अलिकति पनि इमान, जमान, बुद्धि, विवेक नहुनु र गुहु र गोबर पनि छुट्याउन नसक्ने हो भने दुई खुट्टा टेकेर उभ्भिनेबित्तिकै कसैले पनि मान्छे भन्दैनन् टुका हमालजी । (इटहरी निवासी लेखक एमाले कोशी प्रदेश सल्लाहकार हुन् । )
