समयको दौरान राजनीतिक परिवर्तनसँगै विभिन्न समयमा हाम्रो देशको आर्थिक क्षेत्र पनि परिवर्तन हुँदै दौडिरहेको छ । राणाकालीन अवस्थाबाट हालको अवस्थासम्म आइपुग्दा देशको आर्थिक क्षेत्रले खाली बामे सर्ने काम मात्र गर्यो । दर्विलो खुट्टा टेक्ने अवस्थामा पुग्न सकेन । कति समयसम्म बामे सर्ने हो अझै दिशानिर्देश हुन सकेको छैन । हामीसँगै समान अर्थतन्त्र भएका मुलुक (खासै कुनै श्रोत र साधन नभएका) आर्थिक क्षेत्रको प्रगतिसँगै दौडन थाले । विश्व परिवेशमा आफ्नो उपस्थिति खोज्न थाले । हामी अझै झोली थापेर हाम्रो वार्षिक कार्यक्रम तय गर्ने अवस्थाबाट निस्कन सकिरहेका छैनौ । हाम्रो स्रोत, साधन भूगोल अमूल्य हुँदाहुँदै तिनको परिचालन र उचित व्यवस्थापन गर्ने दिन कहिले आउने हो ?हामी प्राकृतिक रुपमा र भौगोलिक रुपमा अमूल्य स्वर्गजस्तो भएता पनि आर्थिक अभाव र दूरदृष्टिको कमीले ती खेर गएका छन् भने कतिपय भण्डारण भएर नै थन्किएका छन् ।
दिगो विकास र आर्थिक उन्नतिको प्रमुख मार्ग स्थिर राजनैतिक व्यवस्था, दिगो सरकार र दूरदृष्टि कार्ययोजना नै हो । जनताको दैनिकी, युवा शक्तिमा रहेको सीप र दक्षतालाई परिचालन गर्न नागरिकले पाउने स्वास्थ्य सुरक्षामा निशुल्क पहुँच र उत्तरार्धमा व्यतित जीवन राज्यबाट सम्पूर्ण सेवाको ग्यारेन्टी पाउन सक्नुपर्दछ । यसको लागि सबै मिलेर काम गरेमात्र देशमा सुखी र धनी बन्ने सम्भावना रहन्छ । जसकोे लागि राजनीति आवश्यक छ । राजनीति जनतामा निहित भए मानिस खुल्ला बोल्न र व्यवसाय गर्न पाउँछन् । जुन जनअधिकार हो ।जनता भनेको देशभित्र रहने गरिव दुखी, भोका, नाङ्गा, किसान, मजदुर, उद्योगी, व्यापारी सबै हुन् । जबसम्म यिनीहरु आत्मनिर्भर हुँदैनन् (खान, लाउन, स्वास्थ्य, शिक्षा ), तबसम्म देशमा प्रजातन्त्र र समाजवादको व्याख्या अपुरो हुनेछ ।
देशमा रहेका श्रोत र साधन परिचालन गरी कृषि, जल, जडिबुटी तथा खनिज वस्तु यी हाम्रा सम्पत्ति हुन् । यसको व्यवस्थापन र सदुपयोग राज्यले गर्नु पर्दछ । उद्योगधन्दा, व्यापार, पर्यटन हाम्रो व्यवसायभित्र पर्ने भएकाले यसको जिम्मेवारी निजी क्षेत्रले दूरदृष्टि राखेर कार्ययोजना बनाउनु पर्दछ । यी सबै कार्य गर्न स्थिर राजनैतिक व्यवस्था र नागरिक हक र स्वतन्त्रताको मुख्य भूमिका हुनेछ । त्यसैले विगतको राजनैतिक अवस्था र केही निजी स्वार्थको कारण भएको दमन र असमानले नागरिक अधिकारको कारण समय–समयमा जनताले सिंगो मुलुकभित्र परिवर्तन चाहेजस्तो परिणाम विभिन्न समयमा विभिन्न प्रकारका आन्दोलन भए । दिगो प्रणालीको विकास र स्थिर राजनैतिक नेतृत्वको स्थायित्व आउन सकेन । जसको परिणाम दक्ष जनशक्ति विदेश पलायन हुने क्रमको विकास भयो । यो गर्वको विषय होइन ।
अर्कोतर्फ युवा जनशक्ति रोजगारीका लागि विदेशिन थाले र तिनीहरुले पठाएको रकम राज्यको ठूलो श्रोत बन्यो । क्षणिक रुपमा त्यसले राज्यलाई आर्थिक रुपमा अर्थतन्त्रलाई टेवा पुग्ने भएपनि दीर्घकालीन रुपमा यो एउटा समस्या हो । यहि क्रम रहिरहे वा रोजगारीमा विदेशिने क्रम रहिरहे वा सुःख सुबिधाको लागि युवा पलायन हुने क्रम बढिराखे एकदिन नेपाल भन्ने देश वृद्धवृद्धाको मानवीय संग्रहालय हुने अवस्था आउन सक्छ । जुन कुरा युरोप, अमेरिका,अष्ट्रेलिया पलायन भएका हाम्रा सन्तानले विस्तारै नेपालप्रतिको मोह त्याग्दै जानुले दर्शाएको छ । अफगानिस्तानमा भएको राजनैतिक चपेटामा रोजगारीमा गएका युवाले आफ्नो ज्यान र गरेको श्रमको टुङ्गो नहुनु, ज्यान बचाउन खाली हात फर्कनु अर्को उदाहरण हो ।
त्यसैले फुटाएर राज गर्दा क्षणिक फाइदा होला । जुटाएर राज गर्दा दीर्घकालिन फाइदा हुुने छ । हाम्रो देशमा आज वागडोर नेपाली काँग्रेसको हातमा आएको छ । अतः काग्रेसले सम्पूर्ण कम्युनिष्ट शक्ति वाम एक ठाउँमा भएको शक्तिशाली प्रतिस्पर्धी खोज्नु सक्नु पर्दछ । मैदानमा कमजोर शक्तिसँग लड्नुभन्दा शक्तिशालीसँग लडेर विजय हासिल गर्नसके परिणाम उत्कृष्ट आउने छ ।अवका दिन नेपाली काँग्रेस फुटेर होइन, जुटेर १४ औ महाधिवेशनमा जानु र दूरगामी दृष्टि भएको कार्यपत्र प्रस्तुत गर्नु पर्दछ । विदेशमा पलायन भएका, रोजगारीमा गएका युवालाई स्वदेशमा रोजगारीको अवसर सृजना गर्ने काम नेपाली काँग्रेसको जिम्मेवारी र विदेश पलायन भएका जनतालाई स्वदेश फर्काउने भन्ने १४ औं महाधिवेशनको मुलमन्त्र बनाउनु सक्नु पर्दछ । राजनीतिमा कमजोर शक्तिसँगको लडाइँले नेपाली काँग्रेसलाई पनि बलियो बनाउँदैन, कमजोर नै बनाउने छ । मेरो मतलव देशमा भएका अन्य दल कमजोर भइ फुट्दै जान थाले भने नेपाली काँग्रेसको सांगठनिक संरचनालाई पनि असर पार्न सक्छ । बलियोसँग लड्न घर परिवार र दृष्टिकोण राजनैतिक विचारधारा बलियो हुन आवश्यक पर्दछ । कार्यकर्ता सजग र प्रशिक्षित बनाई कार्यकर्तामा धार लगाउने काम जति बलियो शक्ति छ । त्यति धेरै आवश्यक हुने छ ।
त्यसैले पुनः आह्वान गर्दछु, फुटेर होइन जुटेर लडौं । हाम्रो लक्ष्य ,गन्तव्य र जिम्मेवारी धेरै छ । यो पुरा गर्न जुट्नु पर्दछ । आगामी महाधिवेशन राष्ट्रिय राजनीतिमा पहुँच राख्ने सम्पूर्ण पार्टीको यहि वर्षमा हुने पक्का नै छ । त्यसैले राष्ट्रियताको विषयमा अन्तर्राष्ट्रिय मुलुकको विदेशी नीतिमा राष्ट्रिय धारणा एकै प्रकारको होस् र त्यसले राष्ट्रिय रुप धारण गरोस् । समय–समयमा पार्टीहरु कोही ठूलो कोही सानो हुन सक्छ । राष्ट्रियता र नागरिक अधिकार विदेश नीति सबै पार्टीको एक भई देश र राष्ट्रियता बाँचे पार्टी र नागरिक यो माटोमा बाँच्न सक्छन् । दलीय व्यवस्थापनका दलहरु एक अर्कामा वैचारिक लडाइँमा अटल हुनु पर्दछ । अवको लडाइँ सत्ताको लागि सैद्धान्तिक हुन आवश्यक छ । सत्ताको लागि व्यक्तिगत लडाइँ कालान्तरमा राज्य व्यवस्थालाई महँगो र भारी पर्न सक्दछ ।जय नेपाल
