नारी प्रकृति हुन् , नारी आमा हुन् , दया मायाकी खानी हुन् , आँखाकी नानी हुन् , सहनशीलताकी प्रतिमुर्ति हुन् , देवी हुन , लक्ष्मी हुन , सरस्वती हुन् भगवती हुन् । यीलगायत धेरै नै यस्तै यस्तै विशेषण वा पर्यायवाची शब्द नारीसंग जोडिन आउँछन् । त्यसैले नारीहरुको सम्मान गर्नु वा उत्सव मनाउनु हामी सबैको कर्तव्य हुन आउँछ र हरेक बर्ष मार्च ८ का दिन नारी दिवस मनाउने गरिन्छ ।नारी दिवस जसले हामी विश्वभरिका सम्पूर्ण नारीहरुलाई उत्साह दिन्छ , जागरुक गराउँछ । हामीहरुसंग भएको अन्तर्निहित शक्तिलाई सबै सामु प्रस्फुटन गर्न मद्दत गर्छ , त्यो हो नारी दिवस। बार्षिक रुपमा नारी दिवस मनाउनुको उदेश्य यहाँ महिलाहरुको हक अधिकार , सम्मानको लागि मात्र होइन सम्पूर्ण देश अर्थात समृद्ध विश्व निर्माणको लागि हो । महान दार्शनिक अरस्तुले सयौं बर्ष अगाडि भन्नु भएको भनाइ यहाँ राख्न सान्दर्भिक देखिन्छ । उहाँको भनाइ अनुसार कुनै पनि राष्ट्रको उन्नति र अवनति नारीको उन्नति र अवनतिमा निर्भर रहन्छ । यहाँबाट हामी स्पष्ट हुन्छौं कि नारीको उत्थानबिना कुनै पनि राष्ट्रको विकास हुन सक्दैन र नारी उत्थानको लागि यस्ता दिवसले नारी महिमा झल्काउने उदेश्यका साथ मनाउने गरिन्छ ।
शास्त्रमा पनि नारी महिमा बताइएको छ
यत्र नारी पुज्यन्ते , रमन्ते तत्र देवता ।
यत्रैतास्तु न पूज्यन्ते , सर्वास्तत्राफला ः क्रिया ः।।
अर्थात जुन स्थानमा नारीको सम्मान हुन्छ । त्यस स्थानमा देवताको निवास हुन्छ र जुन स्थानमा नारीको सम्मान हुँदैन, त्यस स्थानमा सारा कार्य असफल हुन्छ । यसरी शास्त्रमा नारीको महिमाको वर्णन गरेको पाइन्छ । त्यसैले नारी दिवस मनाउनुको औचित्य नारीको लागि मात्र नभएर विश्वमा सुख शान्ति मेलमिलाप कायम राख्न लागि हो भनेर हामी सबैले बुझ्नु पर्दछ । विश्वभरिका धेरै देशहरूले नारी दिवस मनाउँछन् जसरी अन्य दिवस पर्वहरु मनाइन्छ । यस पर्वलाई सर्वप्रथम विश्वसामु मनाउन प्रेरणा दिने व्यक्ति हुन् जर्मनी नागरिक क्लारा जेटकिन । उनले सन् १९१० मार्च ८ मा कोपनहेगन भन्ने ठाउँमा सम्बोधन गरेर यो घोषणा गरेकी थिइन् । त्यसै दिनबाट यो विश्वभरि विभिन्न देशहरूले वर्षपिच्छे यो पर्व मनाउँदै आइरहेका छन् ।
यसरी नारी दिवस मनाउँदा नारीहरुमा उत्साह जाग्ने एवं हौसला बढ्ने गर्दछ । नारीहरुलाई घरभित्र चुलोचौकोमा मात्रै सीमित नराखेर बाहिर निस्कन मद्दत गर्दछ। जसका कारण नारीहरुले पनि शिक्षादिक्षा लिई देशका ठुल्ठुला पदमा बसेर कार्य संचालन गर्न सक्छौ भन्ने आत्मविश्वास बढ्दछ । नारी जन्मसिद्ध दयावान , करुणाशील, क्षमाशील ,सहनशील, परोपकारी, धैर्यवान हुन्छिन् अर्थात एकै वाक्यमा भन्नुपर्दा कला र शक्तिकी खानी हुन् । यो प्रकृतिले दिएको बरदान हो । अब यसमा साहस पनि जोड्नु पर्छ त्यसो गरेको खण्डमा महानभन्दा महान काम पनि गर्न सकिन्छ । नारीहरु सशक्त नभईकन कुनै पनि परिवार , समाज , देश हुँदै विश्वमा शान्तिसहितको कल्पना गर्न पनि सकिन्न । कतिपय देशमा भौतिक रुपमा विकास भएपनि मानसिक रुपमा पीडित अर्थात मानसिक रुपमा रोगीको संख्या बढी भएको पाईन्छ । त्यो पनि विकसित राष्ट्र भनेर विश्वमा चिनाउन सफल देश नै यसको मतलब यो होकि यदि नारी सशक्त छैनन् भने बाहिरी जतिसुकै प्रगति भएपनि आन्तरिक रुपमा पीडित हुन्छन् ।
उसको वरपर रहेका सबै व्यक्तिहरु त्यसैले सशक्त बन्ने सबैको अधिकार छ र यहाँ हामीले सशक्तको मतलब व्यक्तिगत रुपमा शारीरिक , मानसिक , बौद्धिक एवम् आध्यात्मिक रुपमा सशक्त हुनु हो र यो जरुरी पनि हुन्छ । किनभने महिलाहरु जबसम्म शारीरिक रुपमा स्वस्थ र मस्त हुन सक्दैनन् , मानसिक रुपमा शान्त र प्रशन्न हुन सक्दैनन् अनि बौद्धिक रुपमा विवेकको प्रयोग गरि के सहि के गलत छुट्याउन सक्दैनन् अनि अर्को महत्वपूर्ण कुरा आध्यात्मिक रुपमा म को हुँ ? ममा के कति क्षमता छ , मेरो स्वभाव कस्तो हुनुपर्छ ? आफ्नो गुणधर्ममा कसरी रहनु पर्छ भन्ने प्रश्नको सहि जवाफ खोज्ने खुबी जबसम्म नारीमा आउँदैन, तबसम्म समानता र अधिकारले कुनै अर्थ राख्दैन ।त्यसैले शारीरिक रुपमा स्वस्थ , मानसिक रुपमा शान्त र प्रशन्न , बौद्धिक रुपमा विवेकशील अनि आध्यात्मिक रुपमा आफ्नो शक्ति ( गुण धर्मको ) पहिचान गरेर उच्च जीवन शैली अपनाइ पूर्ण मानव बन्ने प्रयास गर्नु नै सशक्त हुने प्रयास हो । जब व्यक्तिगत रुपमा सशक्त बन्न सकिन्छ, तब सामाजिक कार्यमा आफूलाई सहभागी बनाइ घर परिवार समाज हुँदै देशको मुहार फेर्न सकिन्छ । मनमा शान्ति र जीवनमा प्रगति ल्याउन सकिन्छ । किनभने जब महिलाहरु आफू पूर्ण रुपमा सशक्त हुन्छन् तब मात्र उनीहरुका सन्तानले पनि सहि मार्गदर्शन पाउँछन् । त्यसैले हरेक नारीले आफू शिक्षित , स्वास्थ्य , आनन्दित, र प्रेमपूर्ण रहनुमा पहिलो प्राथमिकता बनाउनु पर्दछ त्यसपछि परिवार हुँदै समाज देशसम्म शान्तिको सन्देश फैलाउन सकिन्छ । जसरी एक कक्षा उत्तीर्ण नभई २ कक्षामा जान सकिदैन, त्यसैगरी पहिलो खुड्किलोमा उत्तीर्ण नभइ दोश्रोमा चढ्ने प्रयास गर्दा लड्ने सम्भावना रहन्छ ।
आत्मविश्वास , आत्मनिर्भरता, शील , सहनशीलता , धैर्य , करुणाजस्ता गुण नारीलाई सशक्त बनाउने कारक तत्व हुन र यी आयामहरुबाट महिलाको उत्थान हुन्छ भन्ने कुरा महिला स्वयंले मससुस गरि आत्मसात् गर्दै अघि बढ्नुपर्दछ । हाम्रा हरेक कर्म र हामीले प्राप्त गरेको उपलब्धि हाम्रो विचारका परिणाम हुन् । त्यसैले कुनै पनि नारीले आफू पछि परेको , हेला भएको , अवसर प्राप्त नभएको भन्ने जस्ता नकारात्मक कुरा पेश गर्नुभन्दा बिगतको समयदेखि बर्तमान समयसम्म आइपुग्दासम्म के के कार्यहरु भए नारीको हितको लागि भनेर सकारात्मक पक्ष खोज्नुपर्दछ र आफ्नो शक्तिको पहिचान गरि अघि बढ्नुपर्दछ । हामीले परम्परावादी रुढीवादी कतिपय संस्कारलाई हटाएर हामी स्वयं परिवर्तनका संवाहक बन्नु पर्दछ जस्तो लाग्छ मलाई । किनकि आज हरेक क्षेत्रमा नारीको सहभागिता देखिन्छ । साहित्यदेखि विज्ञानसम्म तर ज्यादै न्यून संख्यामा मात्र नारीले आदम्य साहसका साथ काम गरेको पाइन्छ । यसमा नारी दिदीबहिनीको सोचको परिणाम हो भगवानले तिनै महान काम गर्ने हाम्रा प्रेरणाका खानीलाई जस्तो उतिकै समय र उतिकै सोच्ने मस्तिष्क अनि काम गर्ने शरीर दिनु भएको छ जसले साहित्यदेखि विज्ञानसम्म आफ्नो योग्दान पुर्याउन सफल हुनुभएको छ अब पालो हाम्रो हो त्यसैले आफ्नो अधिकार आफै खोजांै नारी शक्तिको उजागर गर्ने बाटो रोजौं । आउनुहोस् ,दिदीबहिनी सभ्य संसारको निर्माणको लागि केही त सोचौं । तब बन्छ सानदार जीवन । यो बार्षिक रुपमा मनाउँदै आएको नारी दिवस शहरी क्षेत्रमा मात्रै वर्षमा एकपटक विभिन्न कार्यक्रम गरेर नाचगान, भाषण नाराजुलुस, वनभोज जस्ता कार्यहरूले नारी दिवसको सार्थकता नपाउन पनि सक्छ । त्यसैले नारीहरुलाई वर्षभरि नै विभिन्न कार्यक्रमहरु गरेर घर घरबाट नारी आवाजलाई उठाउनु पर्छ । नारी एक शक्तिशाली विश्वकी जननी , सृष्टिकी मुहान हुन् । सम्पूर्ण पुरुषहरुलाई पनि जन्म दिने नारीले महिला–पुरुष बराबरी हौं भन्ने भावनाको अभिबृद्धि गराउनुपर्छ ।
नारी दिवस मनाउनु भन्नाले नारीहरुलाई सशक्त बनाउनु, महिलाहरुलाई हक अधिकारले सम्पन्न गराउनु,पुरुष सरह शक्तिशाली छौं , सक्षम छौं , एकै सिक्काका दुई पाटा हौं भन्ने भावनाको विकास गराउनु हो । बाहिर सडकमा आएर विभिन्न भाषण गर्ने, नाराजुलुस गर्ने धूम्रपान मद्यपान गर्ने मात्रै नभएर सत्चरित्रवान समाजको निर्माणमा लाग्नुपर्ने देखिन्छ । विभिन्न किसिमका नशालु पदार्थ सेवन गर्नु जस्ता कुराले नैतिकवान समाजको निर्माण हुन सक्दैन र यो नारी चरित्रभन्दा बाहिरको कुरा भयो। शिक्षाका माध्यमबाट नारी भावनाको विकास गर्नु , नारी चरित्रको रक्षा गर्नु, एउटी नारीले अर्की नारीको सम्मान गर्दै सुसम्बन्धको विकास गर्नु, नकि महिला हिंसामा संलग्न हुनु हो किनकि जति पनि महिला हिंसा हुन्छन् कतै न कतै महिलाहरुकै संलग्नता रहेको देखिन्छ ।
त्यसैले नारी दिवसको सार्थकता भनेकै नारीहरुले राजनीतिक, सामाजिक, आर्थिक ,बौद्धिक ,आध्यात्मिक बिषयमा सशक्त बन्दै अगाडि बढ्नु हो । सासु बुहारी एवं नन्द भाउजूबीच राम्रो सम्बन्ध कायम गर्नु हो । आफ्नो घरको पुरुष जो छ उसलाई जसरी आफ्ना घरका नारी आमा, दिदीबहिनी, भाउजुमाथि हेर्ने दृष्टिकोण छ सोहीअनुरुपको सम्पूर्ण नारीमाथि हेर्ने दृष्टिकोणको विकास गराउनु नै नारी दिवसको सार्थकता हुनुपर्छ । तबमात्र समाज एउटा सच्चा नैतिकवान समाज बन्दछ ।
