झापा । चैत ११ । पाँचथरमा चार वर्षको उमेरमै दृष्टि गुमाएका तेह्रथुम आठराई गाउँपालिकाका १३ वर्षीय अभिषेक फोम्बो ९ वर्षपछि ज्योति फर्किंदा खुसीले गद्गद् भए ।
स्कुल जाने उमेर नपुग्दै मोतियाबिन्दुले दृष्टि गुमेका उनको फागुन अन्तिम साता फिदिममा आयोजित शिविरमा आँखाको सफल शल्यक्रिया भएको थियो ।‘आँखा देख्न छोडेपछि अँधेरोमै जीवन बिताउनुपर्ने चिन्ता थियो, शिविरमा आएका डाक्टर र नर्सले उज्यालो फर्काइदिनुभयो,’ उनले भने । दृष्टि फर्केपछि लेखपढ गर्ने हिम्मत आएको उनले बताए । आठ वर्ष अघिदेखि दुबै आँखाको ज्योति गुमेका पाँचथर हिलिहाङ-७ का धनबहादुर तामाङले पनि शल्यक्रियापछि आफन्त र सन्तानको अनुहार देखेकोमा मख्ख छन् । ‘भगवान भनेका त डाक्टर नै रहेछन्,’ अप्रेसन सफल भएपछि घर फिर्दै उनले भने । पहाडी भेगमा पछिल्लो समय मोतियाबिन्दु बाहेक आँखा धमिलो हुने, ऐंजेरु पलाउने, दृष्टि कमजोर हुनेसँग आँखाजन्य समस्या भएकाहरूको संख्या दैनिक बढ्दै छ । लामो समयसम्म नजिकबाट हेरेर तान वा कपडा बुन्ने, लेखपढ गर्ने पुराना पुस्ताका नागरिकसँगै मोबाइल, ल्यापटप, इन्टरनेटमा व्यस्त नया पुस्तामा आँखाजन्य समस्या देखिन थालिएको चिकित्सकहरूको अनुभव छ ।
चिकित्सकहरूका अनुसार प्रायःजसोले नियमित आँखा जाँच नगराउने, धुँवाधुलो र प्रदूषणजन्य कारणबाट हुने आँखाको सुक्खापन, पोल्ने एवं चिलाउनेजस्ता समस्यालाई सामान्य रूपमा लिन्छन् । जटिल भए पछि मात्रै अस्पताल वा शिविरसम्म पुग्ने गरेकाले पनि समस्या बढ्दै गएको विज्ञको भनाइ छ । मेची आँखा अस्पतालका डाक्टर कविता कार्की कडेरियाका अनुसार अचेल मोतियाबिन्दु बालबलिकादेखि प्रौढावस्थासम्ममा देखिन थालेको छ । पहिले प्रायः ४० वर्ष कटेपछि देखिन्थ्यो । ‘चालीस वर्षपछि आँखाका नसा क्रमशः फुल्दै जाँदा हुने मोतियाबिन्दु, योभन्दा कम उमेर समूहमा भने अरू थुप्रै कारणले हुन्छ, पछिल्लो समय आँखाका सामान्य समस्यामा हुने हेलचक््रयाइँ र चोटपटकका कारण यस्ता बिरामी बढेका छन्,’ कडेरियाले भनिन । आँखाको समस्या विभिन्न चरणेपछि अन्धोपनामा परिणत हुन्छ । पहाडी क्षेत्रमा आँखाको उपचार गर्ने चिकित्सक र स्वास्थ संस्था नहुँदा ग्रामीण क्षेत्रका नागरिकले नियमित जाँच गराउने अवस्था छैन । बेलाबखत सञ्चालन हुने शिविर नै आँखाको समस्या भएकाका लागि वरदान सावित हुन्छ ।
