झापा, कात्तिक १२। नेपाल–भारतको सीमा नाकासँग जोडिएको भद्रपुर–५ स्थित मेची नदी किनारमा छठ पर्वको तयारी पूरा भएको छ ।
आइतबार बेलुका अस्ताउँदो सूर्य र सोमबार बिहान उदाउँदो सूर्यलाई अर्घ्य दिँदै मनाइने तराईवासीको मुख्य चाड छठ पर्व हर्षोल्लासका साथ मनाउन यसबर्ष पनि मेची नदी नयाँ बेहुलीझैँ सिंगारिँदैछ । नेपाल र भारत दुवै देशका व्रतालु परिवारजनले मेची नदी किनारमा एक साथ छठ पर्व मनाउँदै आएका छन् ।
भारतको बङ्गाल तथा विहार गरी दुईवटा राज्यसँग जोडिएको मेची नदीमा मनाइने प्रदेश एककै सबैभन्दा फराकिलो र लामबद्ध छठ पर्वको रुपमा चिनिएको छ । जसकारण यहाँ छठ पर्वको महत्व र विशेषता छुट्टै छ ।
अहिले नदी किनारको मसानघाटदेखि मेची पुलको मुख्य प्रवेशद्वार हुँदै देवी बस्तीसम्मको करिब डेढ किलोमिटरमा करिब ५ हजारबढी पूजास्थल (घाट) निर्माणको काम लगभग पूरा भएको छ ।
घाट व्यवस्थापन, बिजुली जडान, पण्डाल निर्माण र सरसफाइलगायतका काममा मैथिली समाज र युनिक समूह भद्रपुर सामूहिक रूपमा लागिपरेका थिए । उता मेची नदी पूर्वपट्टिको भागमा भातगाउँबासी पनि पण्डाल र घाट व्यवस्थापनको काममा जुटेका थिए ।
नदीमा किनारमा बिजुलीबत्ति जडान, एउटा अस्थायी बाँसे पुल निर्माण, सरसफाइ, खानेपानी व्यवस्थापन, सुरक्षा बिट, स्वागत गेट, हेल्प डेस्क, सूर्य भगवानको मूर्ति स्थल निर्माणको काम पूरा भइसकेको मैथिल समाजका अध्यक्ष रमेशचन्द्र झाले बताए । अनुमानित ४ लाख बजेट खर्च हुने बताउँदै उनले भने, ‘भद्रपुर नगरपालिका, चन्दादाता, भक्तजन, संघसंस्थाबाट रकम संकलन कार्य हुँदैछ ।’
‘विवादका कारण मैथिल समाजले यस पल्ट घाट निर्माणको जिम्मा लिएको छैन,’ उनले भने, ‘व्रतालु परिवारजन आफै घाट निर्माण गरेको हो, समाजले पूजास्थल वरिपरि व्यवस्थापनको जिम्मा मात्र लिएको हो ।’
उता युनिक समूहले भने आफैले घाट निर्माण गरिसकेको छ । समूहले १० फुट घाटको १५०० सय रुपैयाँसम्म लिएको समूहका निवर्तमान अध्यक्ष नारद राजवंशीले बताए । गरिब तथा विपन्न परिवारका लागि २० वटा घाट निःशुल्क उपलब्ध गराउने उनको भनाई छ ।
मधेसी समुदायबाहेक अहिले साझा पर्वको रूपमा पहाडी, मारवाडी, बङ्गाली, राजवंशीलगायतका समुदायले मेची नदीमा छठ पर्व मनाउँदै आइरहेका छन् । मेची नदीमा छठ हेर्न भारतसहित देशका विभिन्न जिल्लाबाट करिब ५० हजार भक्तजन आउने गरेको आयोजक समितिको ठहर छ । ‘मेचीसहित, विरिङ, निन्दा, अदुवा, देउनिया, हडिया, माई, कनकाई, मावा, कमललगायतका नदीहरूमा पनि छठ पूजाको तयारी धमाधम भइरहेको छ ।
म्यादीसहित २०० बढी सुरक्षाकर्मी परिचालन गरिने
प्रहरीले भिडभाडलाई मध्यनजर गरी यसबर्ष कुनै पनि सवारीसाधन मेची नदी किनारसम्म लैजान रोक लगाउने भएको छ ।
व्रतालु तथा भक्तजनहरूको शान्ति सुरक्षाको दृष्टिकोणलाई लक्षित गर्दै भद्रपुर मावि, भद्रपुर भन्सार कार्यालय र पशुपति प्रावि अगाडिबाटै ट्याक्टरसहित ट्याम्पो, राँगागाडा, मोटरसाइकल, चार पाङग्रे सवारीसाधनमाथि रोक लगाउने निर्णय गरिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय झापाका इन्स्पेक्टर ऋषि ढकालले जानकारी दिए । व्रतालु परिवारजनले लिएर आउने साना सवारीसाधनलाई मेची नदी किनारसम्म जाने अनुमति दिने निर्णय भएको छ ।
सीमावर्ती मेची नदीको छठ पूजामा हजारौँ भक्तजनहरू आउने अनुमान गरिएकोले सुरक्षा व्यवस्था चुस्त दुरुस्त बनाउन दुवै देशका सुरक्षा निकायसँग समन्वय गरी सुरक्षा योजना बनाइएको इन्स्पेक्टर ढकालले बताए ।
आयोजक समिति, भद्रपुर नगरपालिका, सशस्त्र प्रहरी र भारतीय सुरक्षाकर्मीको सहकार्यमा छठ पूजाका दिन नदी किनार दुई सयबढी सुरक्षाकर्मी परिचालन गरिनेछ । नेपाल प्रहरी, ट्राफिक र म्यादी प्रहरी गरी एक सय ५०, सशस्त्र प्रहरी ६० परिचालन हुनेछ ।
छठ पूजास्थलमा हुन सक्ने सम्भावित आपराधिक तथा उच्छृखंल गतिविधि रोक्न विभिन्न स्थानमा प्रहरी बिट, पैदल गस्ती, मोबाइल गस्ती परिचालन गरिने उनले बताए ।
मेची नदी किनारमा राखियो स्थायी सूर्य भगवानको मूर्ति
मेची निर्भर पार्क निर्माणले नदीको किनारको मुहार फेरिएसँगै युनिक समूह भद्रपुरले नदी किनारमा स्थायी सूर्य भगवानको मूर्तिसहित मन्दिर निर्माण गरेको छ ।अघिल्लो वर्ष नै देवीवस्तीको नदी किनारमा स्थायी सूर्य भगवानको मूर्ति राख्ने अभियान थालिएको बताउँदै युनिक समूहका अध्यक्ष प्रकाश राजवंशीले भने, ‘यस वर्ष सूर्य भगवानको मूर्ति राख्ने काम पूरा भएको छ, छठ पर्वको दिन त्यसको विधिवत् रुपमा उद्घाटन हुन्छ ।’
वडा कार्यालयको ५ लाख बजेट र बाँकी अपुग रकम विभिन्न दाताहरूबाट सङ्कलन गरी सूर्य मन्दिर निर्माण गरिएको उनले बताए । मन्दिर निर्माणाधीन अवस्थामै छ । मन्दिरको छतसँगै रंगरोकन, ग्रील, प्लास्टर, बिजुली जडानको काम बाँकी नै छ । आउँदो वर्षभित्र यसले मन्दिर निर्माण भइसक्ने अभियानमा रहेको उनको भनाई छ ।
‘हरेक वर्ष छठ पर्वको दिन माटोले निर्मित सूर्य भगवानको मूर्ति खरिद गरेर ल्याउनुपर्ने बाध्यता थियो,’ उनले भने, ‘यस वर्षदेखि अस्थायी मुक्ति खरिद गर्ने समस्याको अन्त्य भएको छ ।’
