बिर्तामोड , पुष १४ । जनतामा दलहरुप्रति वितृष्णा बढ्दै गई राजतन्त्र पुनःस्र्थापनाको माग भइरहेका बेला दिवंगत राजा वीरेन्द्र शाहलाई धेरैले संझना गरेका छन् ।
तत्कालिन राजा स्वर्गीय वीरेन्द्रको ७६ औँ जन्मजयन्तीमा धेरैले उनको सम्झना गरेका हुन् । बुवा महेन्द्र तथा आमा इन्द्र राज्य लक्ष्मीदेवी शाहको कोखबाट वीरेन्द्रको जन्म २००२ साल पुष १४ गते भएको थियो । स्वर्गीय राजा वीरेन्द्रको जन्मजयन्ती राजधानीको हनुमानढोका, पशुपतिनाथमा माल्यार्पण तथा विशेष पूजाको आयोजना गरी मनाइएको छ । त्यस्तै धेरै सर्वसाधारणले वीरेन्द्रलाई संझेर श्रद्धासुमन प्रकट गरेका छन् । उनीहरुले सामाजिक संजालमा वीरेन्द्रको महिमाको वर्णन गर्दै अहिले उनको खाँचो महसुस गरेका छन् । बिर्तामोडका देवी दंगालले फेसबुकमा लेखेका छन् –‘आशा र भरोसाका खानी स्वर्गबासी राजाको शुभजन्मदिनको उपलक्ष्यमा हार्दिक श्रद्धासुमन ।’ त्यस्तै लोकनाथ भट्टराई बुइपालीले संझनुपर्ने व्यक्तित्वलाई भावपूर्ण श्रदासुमन भनेर लेखेका छन् भने दीपक सापकोटाले भावपूर्ण श्रद्धाञ्जली र कौसिक बानियाले हार्दिक श्रद्धासुमन प्रकट गरेका छन् । त्यसैगरी लोकेन्द्र सुवेदीले वीरेन्द्र अमर रहून् र गुणराज गिरीले स्वर्गीय राजा वरिेन्द्रलाई संझदै हार्दिक श्रद्धासुमन उल्लेख गरेका छन् ।
विसं २०२८ सालमा नेपालको राजा बनेका उनले २०४६ सालको जनआन्दोलन पछि प्रजातन्त्रको पुनर्बहाली गर्ने निर्णय गरेका थिए। त्यसपछि देशमा बहुदलीय व्यवस्था आएको थियो। नेपाललाई शान्ति क्षेत्र बनाउने प्रस्ताव विश्वसामु राखेर शान्तिवादी राजाको छवि बनाएका वीरेन्द्रलाई जनप्रेमी राजाका रुपमा पनि चिनिन्छ । इतिहासकै अकल्पनीय घटनाका रूपमा विसं २०५८ साल जेठ १९ गतेको शुक्रवार नारायणहिटी दरबारभित्र राजा वीरेन्द्रको वंशनाश भएको थियो।
तत्कालिन रानी ऐश्वर्य, युवराज, दिपेन्द्र अधिराजकुमार निराजन, अधिराजकुमारी श्रुतिलगायतको हत्या भएको नारायणहिटी हत्याकाण्ड भने अझै रहस्यमय छ। त्यो दिनलाई नेपाली जनताले अहिले पनि कालो दिनका रूपमा सम्झिरहेका छन्।
राजा वीरेन्द्रको निधनपछि नेपाली राजनीतिमा ठूलो परिवर्तन भयो। त्यसपछि राजा बनेका तत्कालिन राजा ज्ञानेन्द्रले विसं २०५९ असोज १८ गते जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई अपदस्थ गरी आफूखुशी कार्यकारी प्रमुख तोक्न थालेका थिए।
आफुखुशी तोकिएका प्रधानमन्त्रीबाट समेत सन्तुष्ट नभई २०६१ माघ १९ गते मन्त्रिपरिषद्को अध्यक्षसमेत राजा नै बनेपछि आममानिसमा राजतन्त्रप्रति वितृष्णा बढ्दै गयो। २०६३ वैशाख ११ गते लोकतन्त्र आयो। लोकतन्त्र स्थापना भएपछि त्यसै २०६३ साल जेठ ४ गते बसेको प्रतिनिधिसभाको बैठकले राजतन्त्र निलम्बनसहित महत्वपूर्ण ऐतिहासिक घोषणा गरेको थियो। यही घोषणा बमोजिम पहिलोपटक २०६४ चैत २८ गते पहिलो संविधानसभाको निर्वाचन भयो।
संविधानसभाको पहिलो बैठकले २०६५ जेठ १५ गते नेपालमा २४० वर्षे राजतन्त्रको अन्त्य गर्दै संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र घोषणा गरेको हो ।
