म अत्तालिएको छैन तर धैर्यता पनि त ममा रहेन ! कहाँबाट सुरु गरुँ अविचलित जिन्दगीका विचलित दैनिकीलाई ? सधैझंै आज पनि बिहानीको सुरुवात ‘हार्दिक श्रद्धाञ्जली’, ‘शिघ्र स्वास्थ्यलाभको कामना’ बाट नै सुरु भयो । लेख्न मन नलाग्दा नलाग्दै पनि लेख्नुपर्ने बाध्यता , पत्याउन नसकिने तर तीतो यथार्थ , सबैले स्वीकार गर्नुपर्ने मृत्यु तर अप्राकृतिक !
पौराणिक पूर्वीय दर्शन अनुसार मृत्युलाई शाश्वत सत्य बताउँदै गितामा ‘अबश्य जन्मने मर्छ मर्नेको जन्म नित्य छ , नभै नहुनेमाथि शोक गर्नु अयोग्य छ ’ भनेर मृत्युलाई स्वाभाविक प्राकृतिक चक्रको रुपमा ब्याख्या गरिएको छ । वास्तवमा मृत्यु स्वाभाविक हुन्छ, यो परम सत्य हो तर यहाँ अहिलेको वास्तविकता धेरै फरक छ । हामी सदिकै अनिच्छित , अकल्पनीय महामारीसित जुधिरहेका छौ ।
यो सिलसिला केही समययता निरन्तर चलिरहेको छ । सामाजिक संजालहरु श्रद्धाञ्जली , समवेदनाले भरिएको छ । आम मानिस त्रासदीपूर्ण वातावरणमा कति समय हो बाँच्न बाध्य छन् । जिन्दगीको यो तीतो यथार्थ अलिकति पनि स्वाभाविक नलाग्ने कहालीलाग्दो तर अहिलेको वास्तविकता बन्न पुगेको छ ।
मृत्यु सांसारिक बन्धनबाट मुक्तिको परम यात्रा ! अनन्तको चिर निद्रा या भनौं स्वयंको प्रकृतिमा विलय । वास्तवमा यहि नै परम सत्य हो । यसलाई स्वीकार गर्नु नै जीवनप्रतिको अन्तिम सांसारिक उत्तरदायित्व हुन आउँछ । यद्यपि, मानव जीवनमा विद्यमान चेतनासत्ता नदीहरु सागरमा मिसिएझंै ब्रह्माण्डीय परम चेतनासत्तासँग भनौं, विभिन्न धर्महरुलाई आधार मान्दा आत्माको परमात्मासित मिलन हुन सक्ला । भलै चेतना वा आत्मासत्ताको कर्म आश्रित फलहरुलाई नयाँ जीवनको रुपमा भौतिक शरीर धारण गर्ने धर्मदार्शनिक मान्यताप्रति बिश्वास गर्दा पनि अतिसयुक्ती नहोला ।
प्राकृतिक नियमको रुपमा स्थापित जन्म र मृत्युको यो अनन्त प्रक्रिया किन यति भयानक ? आखिर मृत्यु नै एकमात्र परम् सत्य हो भन्ने बुझ्दा बुझ्दै यसप्रति ब्यर्थको शोक किन ? मृत्यु त आत्माको परमात्मामा विलिन हुने एकमात्र श्रोत प्रकृतिको सुन्दर उपहार होइन र ? पंचतत्वद्वारा सृजित मानवको पूर्णतः मृत्यु सम्भव छ ? या जन्म र मृत्यु दुवै भ्रम हुन् ?
२१ औं शताब्दी भौतिक बिज्ञानको उच्चतम् विकासको युग , प्रत्येक दिन नयाँ नयाँ तथ्यको उजागर आधुनिक चिकित्सा प्रणालीमा भएको चरम प्राविधिक विकास ।
भौतिक बिज्ञानको अर्को महत्वपूर्ण तथ्य त के हो भने ‘ कुनै पनि भौतिक पदार्थ ÷ वस्तुको बिनाश असम्भव छ, या भनौ यो ब्रह्माण्डमा भौतिक अभौतिक जे जति वस्तु छन् तिनीहरुको अस्तित्व कहि न कहि अवश्य रहने छ ।’ प्रकृतिमा वस्तु तथा सेवाको स्वरुप वा स्थानमा बद्लाव आउन सक्छ तर पूर्णतया विनाश असम्भव छ ।
बिज्ञानको यहि नियम नै अनन्त प्रकृतिको अनन्त बर्षदेखिको नियम हो । यसलाई बुझ्ने हो भने मृत्यु्लाई अत्यन्त सरल र स्वाभाविक मान्नु पर्ने हुन्छ ।
तर मृत्यु स्वाभाविक हो भन्ने बुझ्दा बुझ्दै जान्दा जान्दै पनि मृत्युलाई सहजै स्वीकार गर्न धेरै नै मुश्किल हुँदोरहेछ । मनमा प्रत्येक क्षण उत्पन्न हुने तरंगले दिमागलाई हरक्षण हरपल बेचैनी गराउँदो रहेछ । आफन्त, साथीभाइ, इष्टमित्र वा भनांै वरपरका वातावरणमा घटित अस्वाभाविक परिघटनाले यस्तो अकल्पनीय भयावह स्थिति उत्पन्न गराउँदो रहेछ जसबाट मन र मस्तिष्कलाई स्थिर गराउन सायदै सकिएला ।
घटनाहरु घट्दै जान्छन् तरंगहरु बढ्दै जान्छन् प्रत्येक पलमा सम्प्रेषित गरिने मृत्युका खबरले सामाजिक संजालका डिजिटल प्लेटफर्महरुमा आफ्नो स्पेस थप्दै जान्छन् तर, पनि रोकिदैन हार्दिक श्रद्धाञ्जली र समवेदनाका समभाव शब्दहरु ।
हिजो सँगै बसेर चिया पिएको साथीलाई ‘ शिघ्र स्वास्थ्यलाभको कामना’ लेख्दै गर्दा कामेका हातहरुले अर्को मित्रलाई जन्मदिनको शुभकामना लेखी नसक्तै अनायासै ‘हार्दिक श्रद्धाञ्जली शोकाकुल परिवारजनमा गहिरो समवेदना’ लेख्नुपर्ने बाध्यता । लर्खराएका हात , कामिरहेको मुटु अनि विक्षिप्त बनेको मस्तिष्क ।
तर पनि म यी सबै परिघटनालाई सामान्यीकृत गर्दै अगाडि बढ्ने कोशिसमा छु । अन्योलताको मझदारबाट सुनौलो नयाँ बिहानीको प्रतिक्षामा उदास अत्तालिएर पिरोलिएको मन र मस्तिष्कलाई बिशाल सामुन्द्रीक आँधीअघिको शुन्यतामा परिणत गर्ने कोशिस गर्दैछु । म शान्त छु एकदमै शान्त स्थिर अनि संयम पनि ।
