मान्छेको सफलता केले मापन गर्ने ? उसले कमाएको पैसा ? उसले कमाएको साथीभाइ ? उसले कमाएको आफन्त ? उसले कमाएको इज्जत ? अथवा अन्य केही ? आखिर मानिसको सफलता नाप्ने यन्त्र चाहिँ के हो र यदि सफलता नापिन्छ नै भने यसको सूचकांक के हो त !
एउटा मान्छे धर्तीमा जन्मिन्छ । आमाको दुध खाएर हुर्किन्छ । बाबुको पसिनाको कमाईले जीवन अगाडि बढाउँछ । जीवनको कालखण्डमा खेल्छ, पढ्छ, कमाउछ, विवाह गर्छ, छोराछारी जन्माउँछ, छोराछोरी हुर्काउँछ अनि अन्त्यमा मृत्युवरण गर्दछ ।
यो बीचमा उसले विभिन्न प्रकारको साथी कमाउँछ, दुश्मन कमाउँछ, आफन्त कमाउँछ, पैसा कमाउँछ, धन सम्पत्ति आदि इत्यादि कमाउँछ । जसले धेरै कमायो ऊ नै शक्तिशाली भयो, ऊ नै सफल भयो । कमाउन नसक्ने निरीह र गरिब भयो । आखिर यो नियम र परिपाटी कसले बसायो ? कमाउनु नै खुशी हुनु रहेछ ।
मसँग पर्याप्त स्रोत साधन छैन, मैले कमाउन सकिनँ । अब म असफल भएँ । म गरिब हुन्छु । किनकी मैले कमाउन सकिनँ । मान्छेले नै पैसा बनायो अनि परिचालन ग¥यो । अहिले पैसाले मान्छे परिचालन गरिरहेको छ । यदि पैसा नबनिएको भए, के मान्छे कोही खुशी हुँदैन थिए त ? पैसा भन्ने बस्तु यो संसारमा कहिले नहुँदो हो त के मान्छे बाँच्दैन थिए होला ! प्राचीन कालमा पैसा नै थिएन त त्यही पनि मान्छै बाँचेकै थिए । खुशी नै थिए ।
पैसा कमाउनुको चक्करमा हामीले जीवनलाई जिउनु बिर्सिसकेका छौं । जन्मेपछि मृत्यु निश्चित नै छ । तर, जन्म र मृत्युबीचको यो समय नै जीवन हो अनि हामी यो जीवनकाल पैसाकै पछाडी भाग्दाभाग्दै सकिदिन्छौँ । मलाई पैसा कमाउन मन छ्रैन तर खुशी साथ बाँच्न मन । अनि खुशी साथ बाँच्नलाई फेरि समाजले एउटा बिल्ला खोज्छ त्यो हो इज्जत अनि इज्जत फेरि त्यहि पैसामा छ । अनि त जसरी पनि पैसा कमाउनै प¥यो । पैसा छैन त सुख छैन । सुख छैन त खुशी छैन । हाम्रो समाजको नजिर नै यहि हो कि पैसा छ त इज्जत छ पैसा छैन त इज्जत छैन ।
जीवनमा यति दोधार हुँदोरहेछ कि रमाउन जाँदा कमाउन बिर्सने, कमाउन जाँदा रमाउन बिर्सने । कमाउनु र रमाउनु चाहिँ सिक्काको दुई पाटा रहेछन् । कमाउनुतिर लाग्यो रमाउनु देखिँदैन तर, छ है मसँगै भनेर कल्पना गर्न सकियो । अनि रमाउनुतिर लाग्यो कमाउनु देखिदैँन तर, छ है मसँगै भनेर कल्पना गर्न सकियो । बाबुले कमाएर दिन नसकेको छोरोले रमाउँदै कमाउँदै गर्छु भनेर चाहिँ नसोच्नु नै बेस हो ।
नचाहँदा नचाहँदै मैले पनि मेरो जिन्दगी कमाउनमै धकेलेँ अनि अब मृत्युको पलसम्म त्यहि नै त रहनेछ उद्देश्य पनि, लक्ष्य पनि । अनि मेरो सन्तानले पनि त्यहि गर्ने छ । अनि उसकोले पनि त्यहिँ । आखिर फरक चाहिँ के भयो त त्यसो भए मेरो बाजे, बाबु, म र मेरो आउने पुस्तामा ?
होला कमाउने शैली फरक भयो होला । तर, उद्देश्य त कमाउने मै रह्यो नि त । त्यसैले यही अभ्यास नै गरिराख्ने हो भने मान्छेको कुनै पनि पुस्ता खुशी हुन सक्दैन । किनकी सारा संसार कमाउनमा लागेको छ अनि म चाहिँ चुप लागेर बसे भने त म समाजबाट अलग भए । अनि प्राकृतिकरुपमै मान्छे सामाजिक प्राणी हो र समाजभन्दा पर बसेर मान्छे खुशी हुनै सक्दैन । अनि फेरि पनि कमाउन त प¥यो नै । त्यसैले जो पनि कमाउने चाहन्छ । खुशी हुन कोही चाहदैन ।
