झापा, भदौ १८ । ०७४ को निर्वाचनमा समानुपातिकतर्फको सूचीमा एक नम्बरमा नाम राख्दा नमानेर चुनावी मैदानमा होमिएका कांग्रेस नेता कृष्णप्रसाद सिटौला यसपटक भने प्रत्यक्षतर्फ सर्वसम्मत सिफारिस भएका छन् ।
तर राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनसंग फेरि भिड्न लागेका सिटौलाका लागि यस पटकको चुनाव पनि जित्न त्यति सहज छैन । वाम गठबन्धनको सहयोगमा अघिल्लो निर्वाचन जितेका लिङ्देनले यसपटक पनि एमालेको भरमग्दुर साथ पाउने भएका छन् । जसबाट सिटौलालाई हम्मेहम्मे पर्ने देखिएको छ ।
गाह्रो भएपनि आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा बढाइरहेको गतिविधिले भने उनी चुनावी मैदानबाट पछि नहट्ने प्रष्ट संकेत गर्छ । जिल्लाबाट प्रत्यक्षमा नै उनको नाम पनि सिफारिस भएको छ । औपचारिक रुपमा घोषणा गर्नुअघि सिटौलाले सत्ता गठबन्धनको चुनावी तालमेलको निर्णय, एमाले र राप्रपाबीचको सम्भावित समीकरणलगायत राजनीतिक दृश्यलाई नियालिरहेका छन् ।
संसदीय राजनीतिमा सिटौलाको प्रवेश निरन्तर छैन । ०४८ सालदेखि यता एक उपनिर्वाचनसहित उनले ७ वटा चुनावमा प्रतिस्पर्धा गरेका छन् । जसमा तीनवटामा मात्रै सफलता पाएका छन । ०४८, ०५१, ०६४ र ०७४ मा उनी पराजित भए । ०४८ सालमा सिटौलालाई चुनाव हराएर सांसद बनेका एमालेका द्रोणप्रसाद आचार्यको निधनपछि ०५० मा भएको उपनिर्वाचनमा पहिलोपल्ट उनले चुनाव जितेका हुन् । त्यसबेलादेखि नै सिटौलाको संसदीय राजनीतिक यात्रा सुरु भएको हो । तर राष्ट्रिय राजनीतिमा उनको उचाइ भने ०६२÷०६३ को जनआन्दोलपछि माओवादीलाई शान्ति प्रक्रियामा प्रवेश गराउने भूमिकाबाट सुरु भएको हो । २०४८ सालको संसदीय निर्वाचनमा एमालेका द्रोणप्रसाद आचार्यसँग सिटौला पराजित भएका थिए।
२०५१ सालको संसदीय निर्वाचनमा एमालेका पुष्पराज पोखरेलसँग सिटौला दोस्रो पटक पराजित भए। २०५६ सालको संसदीय निर्वाचनमा एमालेका नारायण राजवंशीलाई पराजित गर्दै सिटौला पहिलो पटक यस क्षेत्रबाट निर्वाचित भई संसदमा पुगेका थिए।
२०६४ सालको पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा माओवादीका पूर्णसिंह राजवंशीसँग सिटौला फेरि पराजित भए । २०७० सालको दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा राप्रपाका लिङ्देनलाई पराजित गर्दै सिटौला फेरि निर्वाचित भएका थिए।
२०७४ सालको पहिलो प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचनमा सिटौलालाई पराजित गर्दै राप्रपाका लिङ्देन पहिलो पटक निर्वाचित भएका थिए। २०७९ सालको दोस्रो प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचनमा सिटौलासँगै यस क्षेत्रबाट पुनः राप्रपाका अध्यक्ष लिङ्देन उठ्ने लगभग पक्का भइसकेको छ।
यसपटकको निर्वाचन पनि उनका लागि जोखिममुक्त भने देखिँदैन । सत्ता गठबन्धन हुँदा केही हजार मत जोडिने भए पनि एमाले र राप्रपाबीचको सम्भावित समीकरणले उनलाई तर्साइरहेको छ । ०७४ मा झापा जिल्लामा एमाले र राप्रपाका लिङ्देनबीच समीकरण बनेको थियो । त्यतिबेला साढे १३ हजार मतान्तरबाट हारेका सिटौलालाई यसपटक राप्रपा अध्यक्ष नै भएपछि झनै चुनौती थपिएको छ । जिल्लाका मुख्य राजनीतिक शक्ति नै एमाले, कांग्रेस र राप्रपा हुन् । माओवादीसहित अन्य दलको प्रभाव निकै कम छ । सत्ता गठबन्धनमा रहेका कांग्रेस बाहेकका दलले ०७९ को स्थानीय तहमा पाएको मत जम्माजम्मी यस क्षेत्रमा ६ हजार जति छ । त्यति जोडिँदा पनि एमाले र राप्रपाले पाएको मत धेरै बढी छ ।
एमाले र राप्रपाबीच समीकरण बन्न सकेन भने सिटौलाका लागि केही सहज हुने देखिन्छ । झापा–३ मा तीन गाउँपालिका, दुई नगरपालिकाका ९ वटा वडा पर्छन् । जसमध्ये ०७९ को स्थानीय तहको निर्वाचनमा बाह्रदशी गाउँपालिका एमाले, हल्दीबारी गाउँपालिका राप्रपा र कचनकवल गाउँपालिका कांग्रेसले जितेको छ । यसअघिको स्थानीय तहमा हल्दीबारी, कचनकवल गाउँपालिका राप्रपाले र बाह्रदशी गाउँपालिका कांग्रेसले जितेको थियो । गठबन्धनको बलमा कांग्रेसको स्थितिमा केही सुधार देखिन्छ ।
तर, कचनकवल जित्नुका पछि एमाले समेतको भोट जोडिएको छ । स्थानीय तहको निर्वाचनमा राप्रपाका उम्मेदवारलाई हराउन सत्ता गठबन्धनसँग एमाले समेत मिलेको थियो । कचनकवलमा राप्रपाका विरुद्ध सबै दल एकजुट भएका थिए ।०७९ को स्थानीय तहमा कांग्रेसले पाएको कुल मत २६ हजार ५ सय ९९ छ । अघिल्लो स्थानीय तहमा कांग्रेसले पाएको मत २० हजार २२ थियो । यसपटक कांग्रेसको करिब ६ हजार मत बढेको देखिन्छ । कतिपय वडामा गठबन्धनको मत कांग्रेसको मतमा जोडिएको छ भने केही वडामा कांग्रेसको मत पनि माओवादीतिर गएको छ । कांग्रेसले भद्रपुर नगरपालिकाको १,४ र ७ मा उम्मेदवारी दिएको थिएन भने माओवादीले पनि २, ३, ५, ६ र ८ वडामा उम्मेदवारी नदिई कांग्रेसलाई सघाएको थियो ।
यसै निर्वाचन क्षेत्रमा एमालेको मत २१ हजार ४ सय ६ छ । जसमा कचनकवल गाउँपालिकामा अध्यक्षको उम्मेदवार नभएकाले ७ वटामध्ये उसले दिएका ५ वडाको अध्यक्षको मत यसमा समावेश छ । दुई वटा वडामा उम्मेदवार नभएकाले त्यहाँको मत यसमा जोडिएको छैन । यो समेतगर्दा करिब डेढ हजार मत बढ्ने देखिन्छ । राप्रपाले २३ हजार ४ सय १६ मत ल्याएको छ । यसले ल्याएको मत एकल शक्तिमा आधारित छ ।
भद्रपुर नगरपालिकाको १ देखि ८ वटा वडा र विर्तामोड नगरपालिकाको १० नम्बर वडा यसै क्षेत्रमा पर्छ । गठबन्धनमा रहेका माओवादी, एकीकृत समाजवादी र जनता समाजवादीको ठूलो प्रभाव यहाँ देखिँदैन । त्यसैकारण धेरैजसो स्थानमा सत्ता गठबन्धन कांग्रेसतिरै थियो । कांग्रेसबाहेक गठबन्धनमा रहेका अन्य दलको मत जोड्दा करिब ५ हजारको हाराहारीमा रहेको देखिन्छ । एमाले र राप्रपाबीचको समीकरण भएमा सिटौला जोखिमा पर्ने देखिन्छ । एमाले र राप्रपाको मत सत्ता गठबन्धनले पाएको भन्दा करिव १३ हजार बढी देखिन्छ ।
०७४ मा यस क्षेत्रको कुल मतदाता संख्या १ लाख १४ हजार ८६ थियो । यसपटक केही हजार नयाँ मतदाता थपिन्छन् । त्यतिबेला लिङ्देनले ४४ हजार ६ सय १४ मत ल्याएर सिटौलालाई पराजित गरेका थिए । सिटौलाले ३१ हजार १ सय ७१ मत ल्याएका थिए । सिटौंला १३ हजार ४ सय ४३ मतले पछि परेका थिए । एमाले विभाजनको असर समेत झापामा खासै परेको छैन । सत्ता गठबन्धन एकठाउँमा रहँदा पनि सिटौला जोखिम मुक्त देखिँदैनन् ।
