झापा, चैत्र ५ । संसारको छानो अर्थात् सगरमाथा आगामी दिनमा केवल हिउँको हिमाल मात्र हुने छैन ।
वैज्ञानिकहरुका अनुसार सगरमाथामा जिवाणु तथा ढुसीको पहाड पनि ठडिँदैछ । मानिसको खकार तथा सिँगानबाट निस्किएका जिवाणु तथा ढुसी सगरमाथामा जम्मा भइरहेको एक अध्ययनले देखाएको छ । शोधकर्ताहरुले सगरमाथाबाट संकलित माटोको नमूनामा यस्ता ब्याक्टेरिया तथा ढुसी फेला पारेका छन् जुन पर्वतारोहीको नाक तथा मुखबाट निस्कन्छन् । खोकी तथा सिँगानबाट निस्किएका ब्याक्टेरिया तथा ढुसीहरु सबैभन्दा धेरै सगरमाथाको साउथ पोल बेस क्याम्पका साथै पर्वतारोहणको बाटोमा भेटिएका छन् । किनकी सबैभन्दा धेरै पर्वतारोहीहरु त्यहीँ मार्ग हुँदै सगरमाथाको चुचुरोमा पुग्दछन् । चिसो मौसम तथा माइनस तापक्रमका कारण ती ब्याक्टेरिया तथा ढुसीहरु सदियौँसम्म सगरमाथाको माटोमा जीवित रहनसक्ने शोधकर्ताहरुको भनाइ छ । अमेरिकाको युनिभर्सिटी अफ कोलोराडो बोल्डरका माइक्रोबियल इकोलोजिस्ट निकोलस ड्रागनका अनुसार निकै विषम परिस्थिति भएको सगरमाथामा समेत जिवाणु तथा ढुसीहरु जिवित रहेका छन् । निकोलस र उनको टिमले सगरमाथाको ७ हजार ९ सय फिटको उचाइँमा सबैभन्दा धेरै ब्याक्टेरिया र ढुसी फेला पारेको छ ।
आमरुपमा सिँगान तथा खकारसँगै निस्किने ब्याक्टेरिया तथा ढुसीहरुले तातो मौसमको खोजी गर्दछन्, उदाहरणको रुपमा स्टेफाइलोकोकस र स्ट्रेप्टोकोकस । तर यी जिवाणुहरु सुख्खा, विषम तथा चिसो मौसममा पनि बाँच्ने गरेको पाइएको छ । सगरमाथाको मौसममा ती रोगका जिवाणु तथा ढुसीहरु सुुसुप्त अवस्थामा रहेको भए पनि उपयुक्त मौसम आउनासाथ तिनीहरु सक्रिय हुने शोधकर्ता बताउँछन् । निकोलसका सहकर्मी स्टिभन स्मिटका अनुसार सगरमाथाको सुक्ष्म जैविक वातावरणमा मानिसद्वारा उत्सर्जित ब्याक्टेरिया र ढुसीले आफ्नो स्थान बनाइसकेका छन् । कुनै पनि पर्वतारोही जतिसुकै मास्क वा गिएर लगाएर गए पनि सगरमाथामा आफ्नो शरीरबाट यस्ता रोगका जीवाणुहरु छाडेका हुन्छन् । शोधकर्ताहरुले एन्डिज पवर्त, हिमालय पर्वत तथा अन्टार्कटिकाबाट ल्याइएको माटोको नमूना परीक्षण गरेका थिए । त्यसक्रममा सगरमाथाको माटोमा यस्ता मानव उत्सर्जित ढुसी तथा जिवाणुहरु पाइएको हो । स्टेफाइलोकोकस र स्ट्रेप्टोकोकस आम रुपमा माटोमा पाइन्छ । तर हाम्रो छाला तथा मुखभित्र पाइने ब्याक्टेरिया पनि यहीँ कोटीका हुन्छन् । शोधकर्ताहरुका अनुसार सगरमाथाको आधार शिविरदेखि ८ हजार मिटरको उचाइँसम्म यस्ता जिवाणुहरु धेरै पाइएका छन् । त्यसमध्ये आधार शिविर क्षेत्रमा जिवाणु तथा ढुसीहरु सर्वाधिक पाइएका छन्।
