बिर्तामोड (प्रस)
झापाको शिवसताक्षी नगरपालिकाले आर्थिक वर्ष आर्थिक वर्ष २०७७÷७८मा ७९ करोड ८४ लाख ६५ हजार २७० रुपैयाँ बराबरको बजेट सार्वजनिक गरिसकेको छ । उक्त बजेटमा चालू तर्फ ३३ करोड ८३ लाख ९९ हजार २७० रहेको छ भने पुँजीगत तर्फ ४६ करोड ६६ हजार रुपैयाँ रहेको छ । सो बजेट सामाजिक सुरक्षा बाहेकको हो । नगरपालिकाले सार्वजनिक गरेको बजेट स्वास्थ्य र कृषिलाई प्राथमिकतामा राखेर निर्माण भएको छ । नगरपालिकाले स्वास्थ सेवाको गुणस्तर तथा क्षमता अभिवृद्धि गर्ने, कृषिको उत्पादन र उत्पादकत्व वृद्धि गर्ने कार्यलाई मुख्य प्राथमिकतामा राखेको पाइएको छ । त्यसैगरी गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्ने, उधमशिलता विकास र आयआर्जन गर्ने, जनशक्ति परिचालन र रोजगारी गर्ने, सेवा प्रवाहमा प्रभावकारिता र सुशासन कायम गर्ने, आन्तरिक तथा वाह्य पर्यटनको विकास गर्ने नगरपालिकाका मुख्य नीति तथा कार्यक्रम बजेट तथा कार्यक्रम तर्जुमा समितिका संयोजक एवम् उपप्रमुख भोजकुमारी नेपालले जानकारी दिइन् । नगरपालिकाले स्वास्थ्य, कृषि, शिक्षा, रोजगारलाई मध्यनजर गर्दै कार्यक्रमको निर्माण र कार्यसम्पादन व्यवस्थालाई ध्यान दिदैँ विषयगत रुपमा नीति निर्माण गरेको छ ।
कृषि तथा पशु विकास क्षेत्र
नगरमा सञ्चालित निर्वाहमुखी खेती प्रणाली बाट कृषि क्षेत्रलाई उत्पादनमुखी र रोजगारीमुलक बनाउने बताइएको छ । कृषि पकेट क्षेत्रको रुपमा यस नगरपालिका क्षेत्रलाई विकास गर्दै धान, गहुँ, मकै, मौरी, च्याउ र मौसमी तथा बेमौसमी तरकारीे उत्पादन बृद्धिमा जोड दिने, संघ, प्रदेश तथा दातृ निकायको समन्वय तथा साझेदारीमा कृषकको उत्पादनको संरक्षण गर्न कृषक÷कृषक समुह÷सहकारी संस्थाहरु संगको साझेदारीमा कृषि उत्पादन संरक्षण सहितको भण्डारण ब्यवस्थाका लागि आवश्यक पहल गरिने लक्ष्य छ । सहकारी, समूह तथा फर्म मार्फत चकलावन्दी खेती गर्नको लागि अनुदानको व्यवस्था मिलाइने, ब्यवसायीक पशु पालनलाई प्रोत्साहन गर्दै पशु विमा गर्ने कार्यलाई प्रवद्र्धन गरिने, नगरमा एक ब्यवस्थीत पशु बधशाला निर्माणका लागि जग्गाको खोजी गरी निर्माण गर्न नीति रहेको छ । स्वस्थ्य र स्वच्छ मासुको प्रवद्र्धनका लागि मासु पसल÷फ्रेस हाउससंग लागत सहभागितामा कार्यक्रम संचालन गर्ने बताइएको छ । कृषि उपज सङ्कलन तथा भण्डारण केन्द्र एवं बजारीकरणलाई एकिकृत रुपमा विकास गर्न नगरमा एक एकिकृत कृषि बजारको निर्माण जनाइएको छ ।
नगरपालिकाले यस वर्ष आमा र माटोको सुधार, भान्सा नै औषधालय अन्तरगत प्राङ्गारिक मलको प्रयोग, अग्र्यानीक खेतीलाई प्रोत्साहन र सहयोग गर्ने तथा बढी विषादी प्रयोग गर्नेलाई निरुत्साहित गर्ने नीतिलाई निरन्तरता दिएको छ । ब्यवसायीक बाख्रा, गाई, भैंसी, बंगुर, माछापालनलाई उत्पादनका आधारमा अनुदानको व्यवस्था गर्ने, उन्नतजातका पशुु नश्ल सुधारका कार्यक्रमलाई प्रभावकारी रुपमा अगाडी बढाइने नीति नगरको रहेको छ । विदेशबाट फर्किएर आएका व्यक्ति तथा बेरोजगार यूवाहरुलाई कृषि तथ पशु उद्यममा प्रोत्साहान गर्ने तथा निजहरुलाई बैंक÷वित्तिय संस्था÷ सहकारी संस्थाहरुबाट न्यून ब्याजदरमा ऋण उपलब्ध गराउन पहल गरिने नगरपालिकाको नीति छ । कृषि÷ पशु उत्पादन तथा प्रवद्र्धन गर्न पकेट क्षेत्र कार्यक्रम संचालनमा पहल गर्ने, कृषि उत्पादकत्व बढाउन एक समुह एक उत्पादन कार्यक्रम संचालन गरिने नगरपालिकाले जनाएको छ । कृषि लाई आधुनिकिकरण तथा यान्त्रिकीकरण गर्न कृषि मेशिनरी कार्यक्रम लाई निरन्तरता दिईने, मौरिपालन प्रवद्र्धन तथा मह उत्पादनमा बृदि गर्न लागत सहभागितामा मेशिनरी उपकरणको व्यवस्थापनमा पहल गरिने, धान उत्पादनमा बृद्धि गर्न प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रमलाई अगाडी बढाउने नीति रहेको छ । कृषिमा प्रवद्र्धनात्मक गर्न उद्यमशिललाई प्रोत्साहान स्वरुप अनुदान कार्यक्रम गर्ने पशु स्वास्थ्य सेवा÷कृषि विकास सेवामा दरबन्दी अनुसारका कर्मचारीहरुको पदपूर्तीका लागि सम्बन्धित निकाय संग पहल गरिने जनाइएको छ । कृषि तथा पशु विकासमा प्रविधिको नविनतम सिप तथा क्षमताको उपयोग गर्न स्रोत ब्यक्तिको उत्पादनमा जोड नीति नगरको रहेको छ ।
उद्योग तथा वाणिज्य क्षेत्र
आर्थिक रुपमा पछि परेका आदिवासी, जनजाती, दलित तथा विपन्न समुदायका युवा–युवती, सबै जातजातीका महिलाहरुलाई कृषि÷पशु पालन÷लघु उद्यमशिलता सम्बन्धि तालिम प्रदान गरि स्वरोजगारीमा टेवा पु¥याइने नगरको लक्ष्य छ । स्थानीय कलाको प्रवद्र्धन गर्दै स्थानीय स्तरमा घरेलु तथा लघु उद्यमको विकास तथा विस्तारमा पहल गर्ने लक्ष्य रहेको देखिन्छ । उद्योग मन्त्रालय स‘ंगको सहकार्यमा यस नगरपालिकामा गरिवी निवारणका लागि लघु उद्यम विकास कार्यक्रम लागु गरिने नगरपालिकाका सूचना अधिकारी प्रकाशचन्द्र चौधरीले जानकारी दिए । स्थानीय उद्योग बाणिज्य संघ÷सहकारी संस्था÷वित्तिय संस्था÷बैंकहरु संग सहकार्य गरी स्थानीय उद्योगी तथा व्यवसायीलाई उद्यमशिलता, उपभोक्ता हित संरक्षण जस्ता विषयहरुमा तालिम प्रदान गरि उद्यमी बनाउने चौधरी बताउँछन् ।
पर्यटन क्षेत्र
शिवसताक्षी प्रचुर पर्यटकीय क्षेत्र भएको नगर हो । यस नगरपालिकालाई आत्मनिर्भर बनाउन पर्यटन क्षेत्रलाई विशेष जोड दिएर लागी परेको नगरले जनाएपनि कोरोना कहरको कारण नगरपालिकाका लक्ष्य केही पछि धकेलिएका छन् । नगरपालिकाको शिवसतासीधाम, दोमुखा, डुडामारी सिमसार क्षेत्र, चिल्लागढ ऐतिहासिक तथा धार्मिक स्थल नगरका प्रमुख पर्यटकीय क्षेत्र हुन् । असिम विशेषता बोकेको सतासीधाम उत्तर चुरे पहाडको फेदी इलाम जिल्लाको सिमानासँग जोडिएको हुँदा वार्षिक हजारौँ भक्तजन सतासीधाम आउँछन् ।
नगरभित्र रहेको अर्को पर्यटकीय क्षेत्र दोमुखा दृश्यावलोकनका लागि पूर्वको उत्कृष्ट गन्तव्य हो । देशका विभिन्न ठाउँबाट मानिसहरु शितल महसुस गर्न मात्र पनि दोमुखा पुग्ने गर्छन् । निरन्तर बग्ने माई खोलाको सौन्दर्यले यहाँ आउने पर्यटक घण्टौँ बिताउने गर्छन् । यहाँको मुख्य आकर्षण माइखोलाको बाँध, सुन्दर प्राकृतिक दृश्य, कन्काई माई नदी, पहाडी दृश्य, वनभोजस्थल नै हुन् ।
यस नगरपालिकालाई पुर्वाञ्चलकै प्रमुख पर्यटकिय गन्तव्यको रुपमा विकास गर्न गुरु योजना बमोजिम संघ तथा प्रदेश सरकार, उधमी र पर्यटन व्यवसायीहरुको सहकार्य तथा साझेदारीमा सतासीधाम धार्मिक तथा पर्यटकिय क्षेत्र, दोमुखा पर्यटकीय क्षेत्र तथा डुडामारी सिमसार क्षेत्र, चिल्लागढ ऐतिहासिक तथा धार्मिक स्थल निर्माण कार्यलाई निरन्तरता दिइनेछ । साथै नगर क्षेत्रका अन्य धार्मिक, पर्यटकिय क्षेत्रको पहिचान गरी प्रवद्र्धनमा पहल गर्ने नीति नगरले बनाएको छ । लगानी कर्तालाई यस नगर क्षेत्र भित्र पर्यटकिय क्षेत्र तथा मनोरञ्जनात्मक क्षेत्रमा लगानी गर्न प्रोत्साहित गर्ने, आन्तरीक पर्यटनलाई प्रवद्र्धन गर्ने नीति नगरले बनाएको छ ।
सहकारी सम्बन्धि
विकासमा निजी क्षेत्रको भूमिका अतिआवश्यक छ । नगरपालिकाले सहकारी क्षेत्रलाई आर्थिक विकासको महत्वपुर्ण खम्बाको रुपमा विकास गर्न समुदायमा आधारित, सदस्य केन्द्रित, लोकतान्त्रिक, स्वायत्त तथा सुशासित संगठनको रुपमा प्रवद्र्धनमा जोड दिने जानकारी दिएको छ । नगरपालिका मातहत १८ वटा सहकारी सञ्चालनमा छन् । साथै नगरभित्र प्रदेश र संघीय सरकार मातहतका १३ वटा सहकारी सञ्चालनमा छन् । साथै साना किसान सहकारीले कृषि क्षेत्रको विकासका लागि काम गरिरहेका छन् । आत्मनिर्भर र दीगो स्थानीय अर्थतन्त्रको निर्माण गर्न सहकारी सस्थाहरुलाई क्षमता विकास तालिमको व्यवस्था गरिने स्थानीय सहकारी संस्थाको दर्ता, नविकरण तथा व्यवस्थापन पारदर्शि तथा अनुमान योग्य बनाउदै नियमनकारी भुमिका निर्वाह गरिने नगरपालिकाको नीति छ । सहकारी संस्थाहरुको साझेदारीमा कृषि÷पशुपालन कार्यक्रमलाई प्रवद्र्धन गरिने नगरपालिकाले जनाएको छ ।
शिक्षा क्षेत्र
नगरपालिकाले सूचना प्रविधिको यथोचित विकास गरी सम्पूर्ण सामुदायिक तथा संस्थागत विद्यालयमा इन्टरनेट सेवाको पहुँच सुनिश्चित गरिने लक्ष्य छ । नगर क्षेत्र भित्र वसोवास गर्ने प्रत्येक बालबालिकालाई आधारभूत शिक्षामा पहुँचको सुनिश्चिततामा जोड दिइने, मागमा आधारित सघन साक्षरता, साक्षरोत्तर शिक्षा तथा शिपविकास कार्यक्रम सञ्चालन गरिनेछ । यसका लागि विद्यालय÷सामुदायिक सिकाई केन्द्रहरु समेतको क्षमता विकास गरी उक्त संस्थालाई थप जिम्मेवार बनाइने जनाइएको छ । असल अभ्यास भएका र उच्च सिकाइ उपलब्धि हासिल गर्न सफल विद्यालय एवम् न्यून सिकाई उपलब्धि भएका विद्यालयको विचमा अनुभव आदान प्रदान कार्यक्रम मार्फत् शैक्षिक गुणस्तर वृद्धि गर्ने लक्ष्य छ । विद्यालयका पूर्वाधारलाई बालमैत्री तथा अपाङ्गमैत्री बनाइने शिक्षण सिकाई प्रक्रियामा सूचना तथा संचार प्रविधिको प्रयोगलाई ब्यवस्थित बनाइने जनाइएको छ । सबै विद्यालयमा शुद्ध पिउने पानी, शौचालय सुविधा, खेलकुद मैदान र पुस्तकालयको व्यवस्थामा जोड दिने नीति रहेको छ । मातृभाष (दोश्रो भाषा) लाई सञ्चालन गर्न पठनपाठनमा जोड दिइने बताइएको छ । प्राविधिक शिक्षा अध्ययन गर्न ईच्छुक विपन्न जेहेन्दार विद्यार्थीलाई शैक्षिक घुम्ती कोषको ब्यवस्था गरिने साथै शैक्षिक योग्यताका आधारमा ऋण सापटी कार्यक्रम लागु गरिने नीति नगरको छ । यस नगर क्षेत्र भित्रका सामुदायिक क्याम्पसलाई सञ्चालन अनुदान तथा व्यवस्थापन अनुदान दिईने सामुदायिक विद्यालयमा अध्ययन गर्ने छात्राहरुलाई महिनावारी भएका वखत विद्यालय आवगमनमा सहजता ल्याउन स्यानीटरि प्याड विद्यालयमा उपलब्ध गराउने नगरको कार्यक्रम छ । नगरले यस वर्ष पनि कक्षा ५सम्मका विद्यार्थीहरुलाई दिईने दिवा खाजाको ब्यवस्थालाई निरन्तरता दिएको छ ।
स्वास्थ्य क्षेत्र
अहिले विश्व नै कोरोना भाइरसका कारण उत्पन्न परिस्थितीको सामना विश्वले गरिरहेको छ । यसै अवस्थालाई मध्यनजर राख्दै नगर क्षेत्र भित्रका स्थास्थ्य चौकीको भौतिक एवम् संरचनागत सुधार गर्दै स्वास्थ्य सेवा ब्यवस्थापनलाई निर्धारीत मापदण्ड अनुरुप विकास र विस्तार गरिने कार्यक्रम छ । नेपाल सरकार स्वास्थ्य मन्त्रालयले प्रकाशित गरेको खोप तालिका बमोजिम सवै बालबालिकाको लागि खोपको सुनिश्चतता गर्न आवश्यक ब्यवस्था गर्ने नगर क्षेत्र भित्रका विपन्न ब्यक्तिहरुलाई क्यान्सर, मुटु, मृगौला रोगको उपचार सहयोगलाई निरन्तरता दिने जनाइएको छ । आयुर्वेद चिकित्सा प्रणालीको विकासलाई प्रोत्सहान गर्ने नीतिलाई निरन्तरता
अति विपन्न परिवारमा सुत्केरी पोषण कार्यक्रम संचालन गर्ने लक्ष्य छ । स्वास्थ्य संस्थाहरुको क्षमता अभिवद्धी गर्दै प्रभावकारी बनाईन साथै प्राणघातक रोकको नियन्त्रण तथा उपचारका लागि कार्यक्रममा समावेश गर्ने जनाइएको छ । नगरको स्वास्थ्य क्षेत्रको सुधार तथा जनतामा स्वास्थ्य चेतना अभिवृद्धिमा महिला स्वयंसेविकाको भुमिकालाई अझ प्रभावकारी बनाउने जानकारी दिएको छ । नगरपालिकाको स्वास्थ्य संस्था स्थापन हुन बांकी वडामा आधारभ्ुत स्वास्थ्य केन्द्र निर्माण गरिने जनाइएको छ । प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र शिवगञ्जलाई १५ शैयाको अस्पतालमा स्तरोन्नती गर्न नेपाल सरकारबाट निर्णय भएकाले उक्त निर्णयलाई व्यवस्थित गर्न पहल गरिने नगरप्रमुख चन्द्रकुमार शेर्माले जानकारी दिए । स्वास्थ विमा कार्यक्रममा प्रभावकारीता ल्याउन यस नगरपालिकाका अतिविपन्न कम्तीमा ५ सय ५० घर परिवारलाई स्वास्थ्य विमाका लागि निश्चित रकम उपलब्ध गराइने कार्यक्रमसमेत रहेको छ ।
संस्कृति प्रवद्र्धन क्षेत्र
नगरपालिकाक्षेत्र भित्र बसोवास गर्ने किराँत, राजवंशी, ताजपुरिया, सन्थाल, आदिवासी जनजाती, नेवा, मधेशी, पिछडावर्ग, दलित, लोपोन्मुख, सिमान्तकृत, खस–आर्य समेतका समुदायहरुको मौलिक परम्परा र भाषा संस्कृतिको जगेर्ना गर्ने कार्यक्रममा आवश्यक सहयोग गरिने कार्यक्रम नगरको छ । धार्मिक साँस्कृतिक तथा ऐतिहासीक रुपमा महत्वपूर्ण मठ, मन्दिर, गुम्बा आदिको संरक्षण, सम्बद्र्धन र प्रवद्र्धन गरिने नगर क्षेत्र भित्र धार्मिक, अध्यात्मीक रुपमा प्रतिष्ठित एक योग एवम् ध्यानकेन्द्र स्थापनामा जोड दिने नीति रहेको छ ।
लैंगिक समानता ज्येष्ठ नागरिक तथा फरक क्षमता भएका व्यक्ति
नगरपालिका क्षेत्र भित्र बसोवास गर्ने महिला, आदिवासी, जनजाती, दलित, मधेशी, मुश्लिम, पिछडावर्ग, लोपुन्मुख, सिमान्तकृत, अल्पसंख्यक, जातजातीको संरक्षण एवं विकासको कार्यहरुमा सहयोग गर्ने नीति ल्याएको छ । लैंगिक विरुद्ध हुने सबै प्रकारका हिंसाको न्यूनिकरणका लागि कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने, नगरपालिकालाई महिला मैत्री नगरपालिकाको स्पमा विकास गर्दै लगिने लक्ष्य छ । श्रमिक वर्गको उत्थानका निमित एक सामाजिक सुरक्षा कोषका बजेटको ब्यवस्थापन गर्न थालि सामाजिक सुरक्षा ऐन समेत स्वीकृत भइसकेको हुँदा सो कार्यान्वयको थालनी गरिने जनाइएको छ । पूर्ण अपाङ्गता भएका ब्यक्तिहरुलाई व्हिल चियरका लागि सम्बन्धित निकायहरु सँग पहल गरिने नगरको नीति छ । अपाङ्गगता लक्षित आत्म निर्भर कार्यक्रम सञ्चालनमा सहयोग गरिने
सबै वडाहरुमा ज्येष्ठ नागरिकहरुको अनुभव आदन प्रदान तथा जीवन यापनमा सहजता ल्याउन सम्मानीत ज्येष्ठ नागरिक, खुशी नगर कार्यक्रम अन्तर्गत ज्येष्ठ नागरिक भेटघाट तथा चियापान कार्यक्रम संचालन गरिने योजना छ ।
यूवा तथा खेलकुद क्षेत्र
पछिल्लो समय यूवाहरु लागु पदार्थको दुव्र्यसनी परि घरपरिवार तथा समाज र जीवननै वर्वाद हुने अवस्था तर्फ गईरहेको देखिएकोले सो न्युनिकरण गर्न यस क्षेत्रमा कार्यरत संघ संस्थाहरु संग सहकार्य गरी दुव्र्यसनी विरुद्धको अभियानलाई निरन्तरता दिईने नगरको नीति छ । सुरक्षाकर्मीहरु तथा स्थानीय उद्योग बाणिज्य संघ संग समेत समन्वय गरी २१ वर्ष भन्दा कम उमेरका ब्यक्तिलाई मदिरा, गुट्खा, खैनी, सूर्ती विडि, चुरोट जस्ता स्वास्थ्यमा नकरात्मक प्रभाव पार्ने वस्तुहरु बेच्न विखन गर्न नपाउने नियम बनाइएको छ । मेयर कप खेलकुद लगायत नगरपालिकाबाट नगर भित्र सञ्चालन हुने खेलकुद सम्बन्धि गतिविधिहरु प्रभावकारी ढंगले अगाडी बढाइने जानकारी दिइएको छ । नगरको दक्षिण क्षेत्रलाई खेलकुदमा समेट्न वडा नम्बर ६मा मक्कलडुब्बा खेल मैदान निर्माण कार्य प्रारम्भ गरिने छ भने दुधे रंगशालाको ‘इआइए’ गरिने जनाइएको छ ।
सडक विकास क्षेत्र
नगरपालिकाको एकिकृत विकासका लागि गठित नगर योजना आयोगको भुमिका र शिवसताक्षी नगरपालिकाको एकिकृत शहरी विकास योजनालाई प्रभावकारी बनाइने बताएको छ । नगर गौरवको योजनाको रुपमा रहेको नगर रिङ्गरोड तव्रिताका साथ अगाडी बढाउने नगरका विभिन्न क्षेत्रहरुबाट नगरपालिका केन्द्र व्याङ्गडाँडा जोड्ने सडकहरुलाई ट्रंक रोडको स्तरोन्नती कार्यलाई निरन्तरता दिइएको छ । नगर भित्रको झिलझिले बजारको पूर्व पश्चिम लोकमार्ग उत्तर इलाका प्रहरी कार्यालय पूर्वको जमिनमा एक नगर स्तरीय बस पार्कको निर्माण कार्य प्रारम्भ गरिने लक्ष्य छ । जहां अभर, त्याहाँ नगर भन्ने मुलमन्त्रका साथ सडकहरुको नियमित मर्मत संभार गर्ने लागत साझेदारिको अनुपातलाई बढी जनसहभागिता भएको क्षेत्रमा न्यूनतम ७०ः३० को साझेदारीमा कार्यपालिकाको निर्णयानुसार कार्यान्वयन गर्ने कार्यलाई निरन्तरता दिइने नगरप्रमुखले जनाएका छन् । विभिन्न वडाको भवन निर्माणको चरणमा रहेका छन् । सो लाई सम्पन्न गरी आगामी आ.व. भीत्र आफ्नै कार्यालय भवनबाट सेवा प्रबाह गरिने छ भने आफ्नो भवन नभएका अन्य वडाको भवन निर्माणको लागि संघ तथा प्रदेश सरकारसंग पहल गर्ने बताइएको छ । अधुरो अवस्थामा रहेको योजनालाई सम्पन्न गर्न प्रदेश सरकार, संघीय सरकार संग सहकार्य गर्ने नगरका मुख्य हाट बजारमा टहरा निर्माण, ड्रेन निर्माण गरी व्यवस्थित गर्ने नगरप्रमुख शेर्माले बताए । नगरका पर्यटकिय क्षेत्र, बस पार्कका योजना पीपीपी मोडेलमा संचालन गर्ने कार्यको थालनी गरिने बताइएको छ । सडकको क्षेत्राधिकार भित्र रहेको विद्युत पोलहरु स्थानान्तरण गर्न विद्युत प्राधिकरणसँग सहकार्य गरिने जनाइएको छ ।
सिँचाई विकास क्षेत्र
सिंगो नगरपालिकाको ८४ प्रतिशत जमिन नहरबाट सिंचित छ । कनकाई सिँचाई अन्तर्गत रहेको नहर तथा कुलोहरुको नियमित मर्मत संभारमा समन्वय गरिने जनाइएको छ । नहर र कुलोको क्षेत्राधिकार भित्र नीजि भौतिक पुर्वाधार निर्माण तथा वृक्षारोपणमा रोक लगाईने र क्षेत्राधिकार भित्र रहेका रुख विरुवा एवम् घर टहरा हटाउने कार्यमा समन्व्य गरिने नहर क्षेत्र वरिपरी प्लटिङ्गमा रोक लगाउने कार्यलाई निरन्तरता दिने बताइएको छ । बनियानी, डुडामारी, लेलिया खोलाबाट सिँचाई सुविधा पु¥याउन पहल गरिने छ भने सिँचाई नपुगेका क्षेत्रमा स्यालो ट्युवेल र साना सिँचाई कार्यक्रम सञ्चालन गरी सिंचित क्षेत्र विस्तारमा जोड दिने जनाइएको छ ।
भवन तथा शहरी विकास क्षेत्र
नक्शा स्वीकृत गरेर मात्र भवन निर्माण गर्ने कार्यलाई कडाइका साथ लागू गरिने नक्सा स्वीकृत नगरी घर निर्माण गरेमा दण्ड र जरिवानाको व्यवस्था गर्ने लक्ष्य छ । ड्रेन, फुटपाथ तथा वृक्षारोपण सहितको सडक निर्माणलाई प्रोत्साहन गर्ने नीति छ । प्लटिङ्गलाई व्यवस्थित गर्न तोकिए बमोजिमको मापदण्ड अनुसार नाला, विद्युत, खुला स्थान आदिको व्यवस्था सहित नगरपालिकामा दर्ता हुने व्यवस्थालाई निरन्तरता दिइएको छ । नगरपालिकाको क्षेत्रभित्र रहेका सरकारी निजी तथा ऐलानी जग्गाहरु, सुकुम्बासी तथा अव्यवस्थित बसोबास क्षेत्रहरुको लगत संकलन गरी व्यवस्थापन गरिने नगरप्रमुखले जानकारी दिए । जनता आवास कार्यक्रम मर्फत नगरपालिकाको वडा न.ं ११ मा आवास निर्माणको काम भईरहेको छ । यस प्रकारका सुरक्षित आवास निर्माण गरी घर विहिन नगरबासीहरुलाई हस्तानान्तरण गर्ने कार्यको निरन्तरता र फूसको छाना मुक्त आवास बनाउने कार्यको शुरु गर्ने जनाइएको छ ।
वैकल्पिक उर्जा क्षेत्र
उज्यालो शिवसताक्षी अभियानलाई ः नेपाल सरकार उर्जा मन्न्त्रालय र विद्युत प्राधिकरण संग समन्वय गरी नगरका सबैै बस्तीहरुमा विद्युत सेवा पु¥याउन पहल गर्ने कार्यलाई निरन्तरता दिने साथै नगरका सडक तथा बजार क्षेत्रमा जनसहभागितामा आधारीत सौर्य बत्ति जडान गर्न प्राथमिकता दिने लक्ष्य छ । नगरका मुख्य बजार, पर्यटकिय क्षेत्र तथा सार्वजनिक क्षेत्रमा फ्रि वाईफाईको सेवालाई निरन्तता दिइने जनाएको छ ।
वन तथा भु–संरक्षण
वन, जङ्गल, वन्यजन्तु, चराचुरुङ्गी, जल उपयोग, वातावरण, पर्यावरण तथा जैविक विविधता सम्बन्धि मापदण्ड तयार गरी कार्यान्वयन गर्ने साथै एक नगरवासी एक फलफूलको वोट भन्ने नीति अंगिकार गर्दै नागरिक परिचालनको माध्यामबाट नगर क्षेत्र भित्रका खाली जमिन, नदि किनार तथा सडक किनारमा बृक्षारोपण गर्ने नगरपालिकाले जानकारी दिएको छ । वन क्षेत्रबाट उत्पादन हुने लाभ तथा सेवालाई न्यायोचित आधारमा बाँडफाँट गर्ने व्यवस्था मिलाउने तथा स्थानीय जनताको आधारभुत आवश्यकता (काठ, दाउरा, घाँस, स्याउला)को आपुर्ति व्यवस्थापनलाई सहज बनाउन सरोकारवालासँग सहकार्य गर्ने लक्ष्य नगरको छ । नीजि तथा सार्वजनिक जग्गाहरुमा औषधिय गुणयुक्त वनस्पतिहरु, जडिबुटिहरु तथा दुर्लभ एवमं लोपोन्मुख विरुवाहरु संघ संस्थाको सहकार्यमा रोप्ने तथा संरक्षण गर्ने नगरपालिकाले जनाएको छ । त्यस्तै, नगर क्षेत्रमा रहेका ताल तलैया सिमसार क्षेत्रहरुको लगत संकलन गरी तिनमा भएका जैविक विविधताको संरक्षण र व्यवस्थापन गर्दै पर्यटकिय क्षेत्रको रुपमा विकास गर्ने र नगर क्षेत्रमा रहेका कमल कन्काई तथा अन्य खोलाहरुको तटबन्धनका लागि सम्बन्धित निकासँग सहकार्य गरी तटवन्धनको कार्य गरिने नगरको नीति रहेको छ । वातावरण संरक्षण कोषलाई व्यबस्थित गर्न नगरपालिकाले आवश्यक कार्यविधि बनाउने जनाएको छ ।
फोहोरमैला र विपत व्यवस्थापन क्षेत्र
नगर क्षेत्रका फोहोरको नियमित रुपमा सरसफाई कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिइने बताइएको छ । फोहोर व्यवस्थापनका लागि खरिद गरिएको ल्याण्ड फिल्ड साईड जग्गाको संरक्षणका लागि तारवेरा गर्ने काम सम्पन्न भएको छ । ल्याण्डफिल साईडको निर्माण कार्य अगाडी बढाउनका लागि डिपिआर र आइइइ गरिने नगरपालिकाले जानकारी दिएको छ । नगर क्षेत्रको फोहोर व्यवस्थापनमा स्थानीय जनता तथा निजी क्षेत्रलाई संलग्न गराई फोहोर व्यवस्थापनमा सार्वजनिक–निजी साझेदारीको काम अघि बढाउने लक्ष्य छ । प्राकृतिक तथा गैर प्राकृतिक विपद, भुूकम्प, अतिवृष्टि, बाढी, हावाहुरी, चट्ट्याङ्ग, आगलागी, खडेरी, महामारी, शीतलहर, कोरोना, हैजा, वर्डफ्लु, डेंगु, फौजिकिरा, सलहकिरा, जंगली हात्ती समेत अन्य बन्यजन्तुबाट उत्पन्न हुन सक्ने जोखिम न्यूनिकरण गर्न विपत व्यवस्थापन कोष, विपत्त पुर्व तयारी योजना र विपत प्रतिकार्य योजनाको व्यवस्थापन गरि कार्यान्वयन गर्ने जानकारी नगरले दिएको छ । संघ तथा प्रदेश सरकारसंग समन्वय गरी नगरक्षेत्रका कन्काई, कमल, बनियानी, सतासी, दुधे, मक्कलडुबबा, डुडामारी, झर्ना, लेलिया, झिलझिले, सिंगारी, भालुखोला, हुन्द्रुंगे, सरदारे लगायतका खोलाहरुमा तटबन्धनको कार्यका लागि पहल गरिने नीति निर्माण भएको छ । नगरबाटै दमकल खरिद गर्ने योजनासमेत रहेको छ । दुर्घटना वढी हुने क्षेत्रमा दुर्घटनाका सांकेतिक चिन्हहरु (होर्डिङ्ग वोर्ड) राखी सचेत गराउने, विपत पिडितलाई राहातको व्यवस्थालाई निरन्तरता दिने लक्ष्य छ ।
खानेपानी तथा सरसफाई क्षेत्र
सबै नगरबासीलाई आधारभूत खानेपानी तथा सरसफाई सेवा उपलब्ध गराउन खानेपानी, सरसफाई र स्वास्थ्य सम्बन्धि नीति तथा कार्ययोजना तर्जुमा गर्ने नगरपालिकाले जनाएको छ । शिवसताक्षी नगरपालिकाका सबै वडालाई पूर्ण सरसफाईको लक्ष्य हासिल गर्न विभिन्न संघसंस्था संगसमेत सहकार्य गर्दै योजनावद्ध रुपमा कार्यक्रमहरु संचालन गर्ने योजना छ । नगरका बजार क्षेत्रको नियमित रुपमा सरसफाईका लागि सम्बन्धित बजार ब्यवस्थापन समितिहरुलाई परिचालन गर्ने र सार्वजनिक स्थल तथा बजारमा रहेको अधुरो सार्वजनिक शौचालय निर्माण सम्पन्न गरी प्रयोगमा ल्याइने जनाइएको छ । संघ तथा प्रदेश सरकारको समन्वय तथा साझेदारीमा नगरका विभिन्न स्थानमा ओभरहेड खानेपानी आयोजना निर्माण गरि सबै बस्ती÷टोलमा स्वच्छ र सफा खानेपानी आपुर्तिमा पहल गर्ने योजना छ ।
झापाको शिवसताक्षी नगरपालिका नेपाल सरकारले मिति २०७३ फाल्गुन २८ गते राजपत्रमा सुचना प्रकाशित गरी साविकको शिवसताक्षी नगरपालिका, धरमपुर गाविस तथा पाँचगाछी गाविसलाई एकिकृत गरी शिवसताक्षी नगरपालिका गठन गरिएको हो । यस नगरपालिकाको कुल क्षेत्रफल १४५.४८ वर्ग कि.मि. रहेको छ भने जनसंख्या घरधुरी सर्भेक्षण २०७५ अनुसार ७४३६६ रहेको छ । कुल ११ वटा वडाहरुमा विभाजित यस नपाको पूर्वमा कनकाई नगरपालिका, झापा गाउँपालिका र पश्चिम सिमामा कमल गाउपालिका, गौरादह नगरपालिका, उत्तर तर्फ इलाम पर्दछ भने दक्षिण तर्फ गौरीगंज गाउँपालिका पर्दछ । ऐतिहासिक तथा धार्मिक स्थल सतासीधाम, कनकाई माई, चिल्लागढ र प्राकृतिक रुपमै सुन्दर पर्यटकियस्थल दोमुखा, ठुलो क्षेत्रफल, जातीगत विविधतामा एकता, सिंचाईको प्रचुरता, उर्वर भूमी यस नगरपालिकाको मुख्य विशेषताहरु रहेका छन् । दुई ठुला नदीहरु कन्काई तथा कमल र धेरै संख्यामा रहेका साना नदीनालाहरुको समुचित व्यवस्थापन ठूलो समस्या र चुनौतीको रुपमा रहेको छ । नगरपालिका परिवार यस नगरक्षेत्रको सकारात्मक विशेषताको लाभ लिन तथा समस्या र चुनौतीलाई अवसरको रुपमा रुपान्तरण गर्न लागि परेको छ ।
