राजकुमार पोखरेल,
मेची अञ्चलको व्यावसायिक केन्द्रको रुपमा विकसित बिर्तामोड नगरीमा बि.सं. २०४६ साल अगावै र प्रजातान्त्रिक व्यवस्थाको पुनर्स्थापनापछि पनि उच्च शिक्षामा सबैको सजिलै पहुँच पुगोस् भन्ने हेतुले पव्लिक क्याम्पसको स्थापनाको प्रयासहरु भएको पाइन्छ । तर करिब दुई दशकपछि बि. सं. २०६४ भदौ १९ का दिन त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट सम्बन्धन प्राप्त गरेर अनारमनी पव्लिक क्याम्पसको विधिवत स्थापना हुन सकेको थियो । अनारमनी, गरामनी र चारपाने समेटिएको बिर्तामोड नगरपालिकाको पहिलो सामुदायिक यस क्याम्पसको सत्रौं स्थापना दिवस पनि हो । यस अवसरमा अनारमनी पव्लिक क्याम्पसको स्थापनाका लागि परिकल्पना गरि योगदान पुर्याउनु हुने श्री महेन्द्र रत्न मा. वि.का पूर्व प्रधानाध्यापक देवेन्द्रकुमार गौतम ज्यू लगायत विद्यालय परिवार , त्यसै विद्यालयका पूर्व विद्यार्थीहरु मोहन शिवाकोटी , कृष्ण बिमली, बिनोद गौतम ,समाजका अग्रज व्यक्तित्वहरु स्वर्गीय काशीलाल चौधरी,हरिचरण शिवाकोटी,कपिलमुनी शिवाकोटी, अमृत बुढाथोकी र भोजराज सिटौलाज्यूहरुप्रति म बिशेष आभार प्रकट गर्न चाहन्छु। उहाँहरुको सत्प्रयासबाट गठन हुन सकेको पहिलो व्यवस्थापन समितिको मैले अध्यक्ष हुने मौका पाएको थिएँ ।
व्यवस्थापन समिति त गठन भयो तर, हामीसंग न कार्यालय थियो, न त कोष । त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट बिबिएस पढाउनका लागि सम्बन्धन प्राप्त गर्न फारम भर्न पनि समितिका सदस्यहरुसंग पैसा उठाउनु परेको थियो । सम्बन्धनका लागि जम्मा गर्नु पर्ने धरौटी रकम हामीसंग हुने कुरै भएन । समाजका मनकारी दाताहरुसंग पैसा सापटी माग्ने निर्णय समितिमा गर्यौं । किनकि धरौटी रकम जम्मा गरिहाल्नु पर्ने र चन्दा मागेर उठाउँदा समय लाग्ने देखियो । यसैले सापटी भनेपछि तुरुन्तै पैसा पाउन सकिएला भन्ने हाम्रो सोच थियो । जुन सत्य सावित पनि भयो । सापटी पैसा माग्न हामीलाई बिशेष सहयोग गर्नु हुने संविधानसभा सदस्य सुधिरकुमार शिवाकोटीज्यू र सापटी रकम प्रदान गर्ने सबै दाताहरुप्रति पनि हार्दिक नमन गर्न चाहन्छु । सम्बन्धन प्राप्त भएपछि हामीलाई बिश्वास गरेर भर्ना हुन आफ्नो सन्तानलाई पठाउने अभिभावक ज्यूहरु तथा पहिलो व्याचका विद्यार्थीहरुप्रति विशेष हार्दिक आभार प्रकट गर्दछु ।
बि.सं. २०६४ साल भदौ १९ गते सम्बन्धन पाएपछि हामीले बिबिएस प्रथम बर्षका लागि पहिलो विद्यार्थी भर्ना सुरु गर्यौं । श्री महेन्द्र रत्न माविको कक्षा कोठामा पठनपाठन पनि सुरु गर्यौं । माध्यमिक तहका विद्यार्थी अलि साना र बिबिएसका विद्यार्थीहरु अलि ठुला हुने रहेछन् । हामीले यति पनि हेक्का राखेको रहेनछ । डेस्क बेञ्च काम नलाग्ने भयो । फारम किन्न , धरौटी जम्मा गर्न बल परिरहेको अवस्थामा डेस्क बेञ्च खरिद गर्नु पर्ने दायित्व आइलाग्यो । महिना मरेपछि शिक्षक कर्मचारीलाई कसरी तलब खुवाउने भन्ने चिन्ता चलिरहेको अवस्थामा डेस्क बेञ्चको भार आईलागेको थियो । यसरी हामीले एक बर्ष बडो कठिनका साथ पार गरेका थियौं । हामीले पहिलो स्थापना दिवस मनाइरहँदा पहिलो व्याचका विद्यार्थी बिक्रम तिवारीलगायतले यस क्याम्पसको स्थायित्व र भविष्यका बारेमा प्रश्न उठान गरे । श्री महेन्द्र रत्न माविले विकल्प खोज्नु भनेको दिन वास्तवमा क्याम्पसको अवस्था के हुन पुग्ने हो ? प्रश्न गम्भीर थियो । अन्यत्र यस्ता विवाद उठेको पनि रहेछ ।
हाम्रो समिति एकपछि अर्को समस्यासंग जुझ्न पुग्नु पर्ने भयो । सायद बिनायोजना क्याम्पस आवश्यकता हो भन्ने सिद्धान्तलाई पछ्याएर हामी हिडेंका रहेछौं । जग्गाको खोजीमा हामी लाग्यौं । बिर्तामोडमा खोजौं क्याम्पस त्यहाँ चल्छ । बिर्ताबजारभन्दा विद्यार्थीलाई क्याम्पस आउन बिर्तामोड वरिपरि सजिलो हुन्छ भन्ने विचार बलियो बनेको थियो । श्री महेन्द्र रत्न माविले पनि जग्गा दिन्छु भनेको थियो । तर बिर्ताबजारको ऐतिहासिकतालाई महत्व दिएर शिवालय गुठीको जमिन गाविससंग माग्ने निर्णय गर्यौं । त्यसबेला शिवालय गुठीको जग्गा अतिक्रमणमा परिरहेको थियो । त्यो जमिन बचाउने उद्धेश्यले पनि क्याम्पस भवन त्यहाँ नै बनाउन राजनैतिक दलका अगुवाहरुले हामीलाई सुझाव पनि दिनु भयो र सहयोग पनि गर्नु भयो । यसरी क्याम्पसको लागि जमिन उपलव्ध गराउन अहम् भूमिका निर्वाह गर्नुहुने तत्कालीन संविधानसभा सदस्य स्वर्गीय गौरीशंकर खड्का , माओवादीका नेता झलकसिंह दर्लामी “सन्देश”, नेकपा एमालेका रविन कोईराला , नेपाली काँग्रेसका सुधिरकुमार शिवाकोटीज्यू लगायत सबैप्रति पनि बिशेष आभार प्रकट गर्न चाहन्छु ।
जग्गा त पायौं, खुशी हुनु कि नहुनु अवस्था हाम्रो बन्यो । सम्बन्धनका लागि धरौटीमा जम्मा गर्न सापटी लिएको रकम फिर्ता गर्न बाँकी नै छ , अब हामी भवन निर्माणमा जानु पर्ने भयो । यस्तैमा यस क्याम्पसको भावी बनेर जोडिन आईपुग्नु भयो श्री हर्कलाल गिरीज्यू । दुई–दुई पटक अनारमनीलाई नेतृत्व प्रदान गरिसक्नु भएका उहाँ यस क्षेत्रमा विकासवादी जनप्रतिनिधिको रुपमा प्रख्यात हुनुहुन्छ । कुनै मानिस जीवित रहँदै जनताले उसको नामबाट बाटोको नामकरण गरेको बिरलै सुन्न पाइन्छ । बिर्तामोडको एउटा चर्चित बाटोको नाम हो हर्कलाल मार्ग । हर्कलाल गिरीज्यूको संलग्नताले हामीलाई ऊर्जा प्रदान गर्यो । धरौटीका लागि लिएको सापटी रकम चन्दा सहयोगबाट केही फिर्ता र केही चन्दा सहयोगमै रुपान्तरण गर्न सक्यौं । उहाँकै संयोजकत्वमा भवन निर्माण समिति गठन गरी अनारमनी पव्लिक क्याम्पसको भवन निर्माण गर्न सफल भयौं । यस क्षणमा भवनको शिलान्यास गरेर हामीलाई बिशेष सहयोग गर्नु हुने सामाजिक व्यक्तित्व शिक्षाविद् राजेश खड्काज्यूमा बिशेष सम्मान प्रकट गर्दछु । त्यसैगरी भवनको समुद्घाटन गरिदिनुका साथै हामीलाई भवन निर्माण र अक्षय कोषका लागि बिशेष सहयोग पुर्याउनुहुने दानवीर स्वर्गीय मानबहादुर गिरीज्यूप्रति पनि बिशेष सम्मान प्रकट गर्दछु ।
त्रिविविले बिबिएस चार बर्षको गरिदियो साथै अंग्रेजी र नेपाली माध्यमबाट पढाई सञ्चालन गर्नु पर्ने पनि भयो । यसैले कक्षा कोठाको अभाव हुन गयो । बिर्तामोड नगरपालिकाका तत्कालीन नगर प्रमुख ध्रुबकुमार शिवाकोटीज्यू , पूर्व जनप्रतिनिधि तथा वरिष्ठ समाजसेवी भूपेन्द्रकुमार सिंह राजवंशी र स्वर्गीय सतानुसिंह गौरवती प्रतिष्ठानकी अध्यक्ष तथा हाम्रो समाजकी उदाहरणीय दानवीर महिला , आमा गौरवती राजवंशी तथा भवन निर्माणको बागडोर सम्हालिदिने बिर्तामोड नगरीका जिउँदो इतिहास आदरणीय हर्कलाल गिरी ज्यूको सहयोगले माथिल्लो तला भवन निर्माण गर्न सफल भयौं । उहाँहरु सबैप्रति हार्दिक आभारसहित बिशेष सम्मान प्रकट गर्दछु । यस घडीमा बिर्तामोड नगरपालिकाका वडा नं. ३ का वडाध्यक्ष तथा नेपाली काँग्रेसका बिर्तामोड नगर सभापति श्री भोजराज सिटौलाले उहाँको कार्यकालभरि वडाबाट यस क्याम्पसलाई सक्दो सहयोग पुर्याउनु भएकोमा तथा तत्कालीन बिर्तामोड नगर विकास समितिका अध्यक्ष अनुतसिंह राजवंशीले नगर विकास समितिबाट भवन निर्माणमा नगद सहयोग पुर्याउनु भएको योगदानप्रति पनि आभारसहित बिशेष सम्मान प्रकट गर्दछु ।
हिजो यस भेगमा दशकौंसम्म उच्च शिक्षाको लागि क्याम्पस सपना बनिरह्यो । उच्च शिक्षा पढ्न चाहनेहरु पढ्नबाट बञ्चित हुन नपरोस् , सबैको उच्च शिक्षामा पहुँच सजिलै पुगोस् , भद्रपुरजस्तो टाढा पढ्न जानु नपरोस् , यसैले विद्यार्थीहरुको सुविधाको लागि आवश्यकताको सिद्धान्तमा यस भेगको पहिलो पव्लिक क्याम्पस स्थापना गरौं भन्ने समाजका अगुवाहरुको अनुरोधलाई शिरोधार्य गरेर म व्यवस्थापन समितिको अध्यक्ष बन्न पुगेको थिएँ । तर अहिले एउटै नगरपालिकाभित्र तीनवटा पव्लिक क्याम्पस सञ्चालनमा रहेका छन् । त्यो पनि एउटै बिबिएस बिषय पढाई गर्न । मलाई त बिडम्बना नै लागेको छ । चन्दा सहयोग दिएर समाजका अगुवाहरुले गैरनाफामुलक क्याम्पस सञ्चालनमा ल्याउन योगदान पुर्याउनु भयो । तर अहिले विद्यार्थीको अभावमा नाफामुलक संस्थाजस्तो विद्यार्थी शिला खोज्न होडबाजीमा भाग लिनुपरेको अवस्था छ । तर पनि गर्व नै गर्नु पर्छ । किनकि समाजका बढीभन्दा बढी मानिसहरुले पत्याएर, माया गरेर चन्दा सहयोग गरि संलग्न रहेर स्थापना भएको क्याम्पस यो अनारमनी पव्लिक क्याम्पस मात्र हो । निस्वार्थ रुपमा शिक्षकहरुले अपनत्व देखाएर स्वाभिमानका साथ शिक्षा प्रदान गरिरहेको क्याम्पस अनारमनी पव्लिक क्याम्पस मात्र हो । विद्यार्थीहरुले क्याम्पसलाई विद्याको मन्दिरबाहेक अन्य रुपमा नदेखेको क्याम्पस यही मात्र हो । यसो भन्न पाउने तपाईं हामी मात्र हौं । यसमा हामी सबैले गौरव गर्नै पर्छ ।
श्री महेन्द्र रत्न माविको साथ सहयोगमा स्थापित यस क्याम्पसको शान्त वातावारण रहेको आफ्नै कम्पाउण्ड वालभित्र भूकम्प प्रतिरोधात्मक अत्याधुनिक भवन छ । सुविधायुक्त कक्षा कोठा , स्तरीय डेस्क बेञ्च,११ वटा कम्प्युटरसहितको ई–लाईब्रेरी,छात्र शौचालय तथा छात्राहरुका लागि अपांगमैत्री स्तरीय शौचालय, इन्डोर खेलका लागि सानो हल , टेवल टेनिस , व्याडमिन्टन , क्रिकेट र भलिवल खेलको सुरुवात , जेहेन्दार सिमान्तकृत करिब ३४ जना विद्यार्थीहरुलाई आंशिक तथा पूर्ण छात्रवृत्तिजस्ता सुविधाहरु उपलव्ध छन् । कुनै कार्यक्रम, समारोहका लागि स्थायी मञ्चको निर्माण भइसकेको छ । विद्यार्थी शिक्षकका लागि चमेना गृहको सेवा उपलव्ध छ । क्याम्पसको पहिचानको लागि स्तरीय प्रवेशद्वार यसै महिना निर्माण सम्पन्न भएको छ । यस क्याम्पसबाट अध्ययन पुरा गरेर गएका धेरै विद्यार्थीहरु धेरै वित्तीय संस्थामा कार्यरत रहेको भेट्दा खुशीको सीमा रहँदैन । समाजका विविध क्षेत्रमा यस क्याम्पसका पूर्व विद्यार्थीहरुले अग्रसरता लिनु र उनीहरु क्रियाशील रहनुले पनि क्याम्पसको शैक्षिक अवस्थाको मूल्यांकन गर्न सकिन्छ ।
हामीले काम गर्दै जाँदा चन्दादाताहरुको सम्मानको लागि शिलालेखमा नाम लेखेर इतिहास बचाउने काम पनि गर्यौं । छात्रवृत्ति प्रदान गर्न अप्ठ्यारो आइनलागोस् भनेर अक्षय कोषको स्थापना पनि गर्यौं । हाल अक्षय कोषमा विराट सहकारीको खातामा रु १७,६७,१११.१६ रहेको जानकारी अनुरोध गर्दछु । यसरी सरसर्ती हेर्दा धेरै नै काम गर्न सफल भयौं जस्तो हामीलाई लागेको छ । शून्यबाट उठेर यहाँसम्म आइपुगेका हामीले यसलाई उपलव्धि ठान्नु स्वाभाविक पनि हो। यसो फर्केर हेर्दा धेरै नै काम गरेको जस्तो पनि लाग्छ तर अधुरो रहेका काम पनि उति नै बाँकी छन् भन्ने पनि लाग्छ । यतिका बर्षमा बिबिएसबाहेक अरु बिषयको पठनपाठन सुरु गर्न नसक्नु र स्नात्तकोतर तहको पढाई सुरु गर्न नसक्नु हाम्रो व्यवस्थापन समितिको सबैभन्दा ठुलो कमजोरी हो भन्ने मलाई लाग्छ । पहिलो तलामा ई–लाईब्रेरी त छ तर, छुट्टै एउटा वाचनालयसहितको स्तरीय पुस्तकालय बनाउने हाम्रो सपना अधुरो रहेको छ । खेलकुदको क्षेत्रमा बास्केटबल कोर्ट बनाउने , भलिवलको कोर्टको स्तर उन्नति गर्ने, व्याडमिन्टन कोर्ट , इन्डोर खेलमा स्तरीय टेवल टेनिस बोर्ड तथा क्यारम बोर्डलगायत अरु खेल सामग्री थप गर्ने हाम्रो सोचाईलाई पनि पूर्णता दिन सकिएन । विद्यार्थीले पढेको बिषय प्रयोगात्मक हुन सकोस् भनेर सिकाईलाई गराईसंग जोड्ने योजना कार्यान्वयन गर्न सकिएन । बढीसे बढी छात्रवृत्ति प्रदान गर्ने यस क्याम्पसको उद्धेश्यमै पर्छ । तर पनि त्यसअनुरुप अक्षय कोषमा पैसा जम्मा गराउने काममा हामीले गति लिन सकेनौं । नेतृत्व विकास र भविष्यको लक्ष्य निर्धारणमा सहयोग पुर्याउनका साथै समाजप्रति उत्तरदायी बन्न सिकाउने अतिरिक्त व्यवसायिक तालिम दिने भन्ने सोचलाई पनि पुरा गर्न हामीले सकेनौं । वास्तवमै गर्नु पर्ने कामहरु धेरै छन् । अब आउने नयाँ व्यवस्थापन समितिले यस बिषयमा ध्यान पुर्याउनेमा म पूर्ण विश्वस्त छु ।
अन्त्यमा, यस क्याम्पसलाई साथ सहयोग प्रदान गर्ने चन्दादाताज्यूहरु , गुरु वर्गहरु , विद्यार्थी भाइबहिनीहरु , अभिभावकज्यूहरु , विश्वविद्ययालय अनुदान आयोग , बिर्तामोड नगरपालिका , कोशी प्रदेश सरकार तथा विराट सहकारी संस्थालगायत सबैप्रति धन्यवादसहित हार्दिक आभार प्रकट गर्दछु । स्थापनाकालदेखि आजसम्म निरन्तर तीन पटक समितिको अध्यक्ष रहँदा साथ सहयोग प्रदान गर्ने सबैप्रति हार्दिक आभार प्रकट गर्दछु । क्याम्पसको हितमा काम गर्दै जाँदा मबाट कहीं त कमी कमजोरी पनि पक्कै भए होलान् । त्यसका लागि क्षमा प्रार्थी छु । अब आउने व्यवस्थापन समितिलाई यस क्याम्पसको शैक्षिक भौतिक उन्नति , स्थायित्व र सम्बृद्धिका लागि तन, मन र धन सबै प्रकारको मेरो साथ सहयोग रहने वचन पनि दिन चाहन्छु ।(अनारमनी पव्लिक क्याम्पसको १७ औ साधारणसभा तथा चौथो अधिवेशनमा अध्यक्ष पोखरेलद्वारा प्रस्तुत प्रतिवेदनलाई लेखको रुपमा प्रस्तुत गरेका हौं । ) 
